Ο πρόεδρος του ΑΠΕ-ΜΠΕ κ.Αιμίλιος Περδικάρης συντόνισε πάνελ στην εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών στο οποίο μετείχαν οι κ.κ.Παναγιώτης Ιωακειμίδης, Ομότιμος Καθηγητής, ΕΚΠΑ, Δημήτρης Καιρίδης, Καθηγητής Διεθνών σχέσεων, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Βουλευτής, Αντώνης Καμάρας, Πολιτικός Επιστήμονας, Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΛΙΑΜΕΠ και Κωνσταντίνα Μπότσιου, Καθηγήτρια Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Γενική Διευθύντρια του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (CfIR-GR).
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, και εκφράστηκαν ενδιαφέρουσες και παράλληλα διαφορετικές απόψεις.
Ο κ.Ιωακειμίδης ξεκινώντας τον κύκλο των παρεμβάσεων, χαρακτήρισε το Κυπριακό ως το πιο ευαίσθητο θέμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, είπε ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει ριζικά, και πως το σημερινό περιβάλλον αλλάζει τη θέση της Τουρκίας ή οποία-όπως είπε- μετατράπηκε σε περιφερειακή δύναμη και αποτελεί το μήλο της έριδος, διότι διεκδικείται και από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά προσέθεσε, ότι η Τουρκία δείχνει να επιλέγει την Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Έθεσε το ερώτημα εάν θα μπορούσε η Τουρκία να συμπράξει στην ευρωπαϊκή άμυνα, και είπε ότι χώρες όπως η Γαλλία και η Αγγλία απαντούν καταφατικά. Αναρωτήθηκε τι θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα, και τόνισε ότι τα πάγια ελληνικά συμφέροντα εξυπηρετούνται με τη σύμπραξη της Τουρκίας με την ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά με αιρεσιμότητες και προϋποθέσεις.
“Ανοίγει ένα παράθυρο να διαπραγματευτούμε τη συμμετοχή της Τουρκίας με μια σειρά από προϋποθέσεις που μπορούν να συγκροτήσουν ένα νέο Ελσίνκι μετά από 25 χρόνια” είπε και προσέθεσε ότι η χώρα μας πρέπει να εγκαταλείψει τη λογική του βέτο, αλλά να εμμείνει στη λογική των προϋποθέσεων. Αν αποκλειστεί η Τουρκία από την Ευρώπη με σύμπραξη της Ελλάδας το πιθανότερο σενάριο θα είναι η σύναψη σχέσης Τουρκίας με τον Τράμπ, που θα έχει δυσάρεστες εκπλήξεις για την Ελλάδα είπε ο κ.Ιωακειμίδης. Σύμφωνα με τον κ.Ιωακειμίδη ο Ντ.Τράμπ είναι ικανός για τα πάντα, και μπορεί να παραχωρήσει ολόκληρο το Αιγαίο στην Τουρκία και όχι μόνο το μισό. Για την πενταμερή εξέφρασε την ελπίδα ότι θα καταλήξουν στην έναρξη διαλόγου για επίλυση Κυπριακού στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής συνομοσπονδίας με βάση τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά, όπως είπε, “δεν είμαι όμως αισιόδοξος ότι θα καταλήξουν σε μια τέτοια συμφωνία”.
Η κ.Μπότσιου από την πλευρά της είπε ότι η Τουρκία δεν μας έχει ανάγκη να μπει σε μια ΕΕ αλά καρτ.
“Πρέπει να ξεχάσουμε ότι γνωρίζαμε, και πλέον ότι ίσχυε δεν έχει σημασία, η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να ενταχθεί πλήρως στην ΕΕ και να τηρεί τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την συμμετοχή της και προσέθεσε ότι υπάρχει συνεχής απόκλιση των συμφερόντων Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία θέλει να γίνει περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή.
Η Τουρκία μεγαλώνει συνέχεια και η Ελλάδα μικραίνει είπε η κ.Μπότσιου και ανέφερε ότι ο Τ.Ερντογάν συνάντησε τον Ντ.Τουσκ για να του δείξει τι μπορεί να προσφέρει η Τουρκία στην υπεράσπιση της Πολωνίας έναντι της Ρωσίας.
“Να είμαστε προσεκτικοί μήπως δούμε κάποιο ατύχημα στην περιοχή μας που είναι πιθανό να συμβεί”. Όπως είπε, δεν περιμένει να συμβεί κάτι σπουδαίο στην Πενταμερή για το Κυπριακό και εκτίμησε ότι “πρέπει να φαίνεται και στην πραγματικότητα ότι είμαστε μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ” και σημείωσε ότι “είμαστε καταχρεωμένη χώρα οικονομικά και να προσέχουμε στο πως θα μοιραστεί η γεωπολιτική τράπουλα”.
Ο κ.Καιρίδης στα ερωτήματα εάν δικαιώθηκε η πολιτική των ήρεμων νερών στο Αιγαίο και πως αξιολογεί τη διοίκηση Τράμπ σε σχέση με την Ευρώπη, είπε ότι οι εξελίξεις είναι ανησυχητικές και το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας επιδεικνύει την παραδοσιακή του εσωστρέφεια και με εξαίρεση κάποιους, “το πολιτικό σύστημα είναι στον κόσμο του”.
Η Τουρκία μέσα από τη Συρίαα βγαίνει συνολικά ενισχυμένη, ενώ η δυναμική Τράμπ ξάφνιασε πολλούς. Η εμπιστοσύνη που υπήρχε μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης έχει διαρραγεί, προσέθεσε ότι οι ΗΠΑ ήταν εδώ με παρεμβάσεις τους όταν είχαμε πρόβλημα με την Τουρκία. Έκανε λόγο για ευρωπαίους Γκωλιστές που μιλούν για χειραφέτηση της Ευρώπης, είπε ότι η Ελλάδα κρατά μια στάση προσεκτική με τις ΗΠΑ έναντι άλλων και ότι η χώρα μας δεν μπήκε ακόμη στο ραντάρ του Τράμπ, ενώ βοηθάει την Ελλάδα η στενή σχέση με το Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον κ.Καιρίδη το ερώτημα για την Ευρώπη είναι εάν θα καταφέρει να πατάξει την Ακροδεξιά που είναι διχαστικό στοιχείο. Η παρουσία Τράμπ -είπε- έχει ενισχύσει τους ακραίους στην Ευρώπη, αλλά πλέον αρχίζει και φθίνει η επιρροή αυτή, και αυτό το βλέπουμε με την κατάσταση που βιώνουν τα ευρωπαϊκά κόμματα και οι αξιωματούχοι που στηρίζει.
Για την πολιτική των ήρεμων νερών με την Τουρκία είπε ότι πρέπει να οδηγούν κάπου και να μην είναι επίδειξη δημοσίων σχέσεων της Τουρκίας στην Ευρώπη. Πρέπει η ελληνική κοινωνία και το πολιτικό σύστημα να κάνουν μια μεγάλη συζήτηση για τις εξελίξεις και να δούνε τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα σημείωσε ο κ.Καιρίδης.
Ο κ.Καμάρας από την πλευρά του αναφέρθηκε σε “καθεστώς Ερντογάν” που, όπως είπε, αποκλίνει αξιακά από την Ευρώπη, εκτίμησε ότι για να κρατηθεί στην εξουσία ο τούρκος πρόεδρος θα παραβιάζει το δημοκρατικό πολίτευμα στην Τουρκία, προσέθεσε ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκή υποψηφιότητα για την Τουρκία και αυτό έχει να κάνει με τη Γαλλία και τη Γερμανία, ενώ είπε ότι ο Ερντογάν ανήκει στο ίδιο κάδρο με τον Πούτιν. Η αξιακή σύμπτωση της Ελλάδας με την ΕΕ θα γίνει επιχειρηματική λειτουργία και αμυντική-είπε- και τόνισε ότι η Ευρώπη σαν συλλογικός πάροχος ασφαλείας θα μπορεί να αναλύει τους κινδύνους στο ίδιο αξιακό υπόβαθρο.
“Εμείς θέλουμε αυτό που πήρε η Ουκρανία, να προσθέσουμε το ευρωπαϊκό οπλοστάσιο στην ισχύ μας’, είπε, ενώ διαφώνησε με την εκτίμηση ότι η Τουρκία μεγαλώνει κι εμείς μικραίνουμε, και τόνισε ότι έχουμε πολύ καλύτερη διακυβέρνηση από την Τουρκία, έχουμε δημόσιο πρόγραμμα επενδύσεων που θα αποφέρει αποτέλεσμα, και έχουμε επιστημονικό δυναμικό στη διασπορά μας.
“Η ποιότητα επενδύσεων στην Τουρκία είναι πολύ χαμηλή, διαφωνώ με τον κ.Ιωακειμίδη ο Τράμπ δεν μπορεί να δώσει στην Τουρκία το Αιγαίο. Μόνο εμείς μπορούμε να το δώσουμε” κατέληξε.
Στη δεύτερη παρέμβασή του ο κ.Ιωακειμίδης είπε ότι το στρατηγικό ερώτημα για την Ελλάδα είναι “μια Τουρκία που ισχυροποιείται είναι προτιμότερο να είναι εντός ή εκτός ΕΕ;” Αυτό καλείται να απαντήσει η Ελλάδα, είπε, αυτό απάντησε στο Ελσίνκι η Ελλάδα, ότι είναι προτιμότερο να είναι εντός της ΕΕ με όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ΕΕ. Εάν ενταχθεί θα πρέπει να εκπληρώσει μια σειρά προϋποθέσεων, και η ηγετική ελίτ της Τουρκία δηλώνει ότι ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας παραμένει η ένταξη στην ΕΕ” είπε.
Από τη στιγμή που η Τουρκία θέλει να συμπράξει με την ευρωπαϊκή άμυνα πρέπει να το αξιοποιήσουμε αυτό εκτίμησε ο κ.Ιωακειμίδης και αναρωτήθηκε τι σημαίνει ένα νέο Ελσίνκι. Όπως είπε ένταξη της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει casus belli και πρέπει να τεθεί ως προϋπόθεση. Η Τουρκία πρέπει να αποδεχθεί πλήρως τη σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας που αποτελεί μέρος του ενωσιακού κεκτημένου προσέθεσε και συμπλήρωσε:
“Τα ήρεμα νερά είναι χρήσιμα, αλλά δεν είναι αυτοσκοπός. Υπάρχουν για να δημιουργήσουν περιβάλλον επίλυσης των προβλημάτων που έχουμε. Και δεν θέλουμε να τα αξιοποιήσουμε λόγο του πολιτικού κόστους”.
Η κ. Μπότσιου είπε ότι στο Ελσίνκι έγινε και αβαρία της Ελλάδας στην Τουρκία ενόψει της ένταξης της Κύπρου, είπε ότι η ‘Αγκυρα έχει εντάξει το δόγμα της Γαλάζιας πατρίδας στην πολιτική της, συμμετέχει σε κοινοπραξίες με ευρωπαίους για αμυντικά συστήματα, έχει στρατιωτική εμπειρία και τη δυνατότητα διπλωματικής μεσολάβησης εκ μέρους της Δύσης όπως έκανε στην Ουκρανία. “Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε χωρίς κόστος τη Ρωσία, ούτε να κατευνάζουμε την Τουρκία και φαίνεται ότι αλλάζει ο τρόπος λήψης αποφάσεων στην ευρωπαϊκή ‘Αμυνα χωρίς βέτο και μόνο με πλειοψηφία” είπε και τόνισε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος θα είναι στην αδύναμη πλευρά των συμμετεχόντων αν απεμπολήσουν τη δυνατότητα βέτο.
Ο κ.Καιρίδης στην παρέμβασή του είπε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει Ορμπάν. Τον πληρώνει ακριβά η Ουγγαρία αυτή τη στιγμή, και είναι ένας λόγος για τον οποίο ο Όρμπαν πέφτει σημείωσε. Τόνισε ότι η Τουρκία δεν είναι αυτό που οι Τούρκοι παρουσιάζουν, είπε ότι είναι μια χώρα μεγάλη, αλλά με σημαντικότατα προβλήματα όπως η κατάρρευση της γονιμότητας αφού ο μέσος δείκτης στην Τουρκία είναι 1,5 ενώ στην Ελλάδα 1,3. Η Τουρκία κάνει πολλά παιδιά αλλά η Τουρκία δεν θα γίνει ποτέ χώρα των 100 εκατομμυρίων είπε και σημείωσε ότι ο πληθωρισμός της Τουρκίας είναι μακράν ο μεγαλύτερος στον ΟΟΣΑ, η δημοκρατία πάσχει, ο Ερντογάν έχει φυλακίσει πολιτικούς του αντιπάλους, και είναι ένα στοιχείο αποτυχίας. Εκτίμησε ότι δεν υπάρχει η προοπτική ένταξης στην ΕΕ σήμερα, ούτε η εξαίρεση από τη συνθήκη Σένγκεν. “Διαπραγματεύτηκα τη μοναδική εξαίρεση που υπάρχει στη Σέγκεν για τους Τούρκους στα ελληνικά νησιά. Και η αντίδραση των Γερμανών ήταν εντελώς αρνητική. Και αν για αυτό το μικρό έπρεπε να παλέψω με τη Γερανίδη υπουργό Εσωτερικών καταλαβαίνουμε όλοι τι σημαίνει η ευρύτερη εξαίρεση. Ειδικά σήμερα με τους χριστιανοδημοκράτες στην εξουσία” είπε και κατέληξε ότι θεωρεί πιθανότερο τον Καναδά ως 28ο μέλος της ΕΕ παρά την Τουρκία.
Ο κ.Καμάρας από την πλευρά του είπε ότι η Τουρκία είναι χρήσιμη και όχι απαραίτητη για την ευρωπαϊκή άμυνα όπως η Νότια Κορέα για τη Δύση, αλλά μέχρι εκεί, και το ότι αγόρασε η Μπαικάρ την Piaggio δεν σημαίνει ότι θα γίνει μέλος της ΕΕ η Τουρκία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Πηγή: capital.gr
