Παραμονή της κρίσιμης συνόδου της ΕΕ που διεξάγεται σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες – με «ελέφαντα στο δωμάτιο» τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ –, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε επισήμως χθες την πολυαναμενόμενη «Λευκή Βίβλο για την ευρωπαϊκή άμυνα» (την οποία έχουν ήδη παρουσιάσει «ΤΑ ΝΕΑ») και το σχέδιο «ReArm Europe/Readiness 2030»: το «αμυντικό μπαζούκα» των «27». Με γνώμονα τη βραχυπρόθεσμη επείγουσα ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας και τη μακροπρόθεσμη ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας και άμυνας της Ευρώπης, στο επίκεντρο βρίσκονται νέα χρηματοδοτικά μέσα και νέες προσεγγίσεις στις αμυντικές επενδύσεις. «Η εποχή του μερίσματος ειρήνης έχει περάσει προ πολλού. Η αρχιτεκτονική ασφάλειας στην οποία βασιστήκαμε δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη» τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η Ευρώπη είναι έτοιμη να αναλάβει δράση» προσέθεσε, υπογραμμίζοντας την «ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης» και τη «δημιουργία μιας αγοράς αμυντικού εξοπλισμού σε επίπεδο ΕΕ».
Πρώτη προτεραιότητα παραμένει η αύξηση των αμυντικών δαπανών. Δύο εβδομάδες αφότου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε το σχέδιο «ReArm Europe» για επενδύσεις ύψους 800 δισ. ευρώ στην ευρωπαϊκή άμυνα, στο επίκεντρο βρίσκονται η ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» του Συμφώνου Σταθερότητας για μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία στις αμυντικές δαπάνες και το νέο δανειακό πρόγραμμα SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ.
Συνεργασίες με τρίτες χώρες
Στη «Λευκή Βίβλο», στην παράγραφο «Ενισχυμένη ασφάλεια μέσω συνεργασιών», η Επιτροπή αφήνει ανοιχτή την «πόρτα» σε συνεργασίες με τρίτες χώρες, ως εν δυνάμει εταίρους στην «αντιμετώπιση των προκλήσεων της ευρωπαϊκής άμυνας και τη διαφοροποίηση των προμηθευτών». Οπως καταγράφουν ωστόσο οι «Financial Times», οι εταιρείες παραγωγής όπλων από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία θα αποκλειστούν από τη «δεξαμενή» των 150 δισ. ευρώ που προορίζεται για τη χρηματοδότηση εξοπλιστικών δαπανών της ΕΕ, εκτός εάν οι συγκεκριμένες χώρες υπογράψουν συμφωνίες άμυνας και ασφάλειας με τις Βρυξέλλες ή έχουν αμυντικές βιομηχανίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Θα αποκλείεται επίσης κάθε προηγμένο οπλικό σύστημα για το οποίο τρίτη κατασκευάστρια χώρα θέτει περιορισμούς στην κατασκευή ή τη χρήση συγκεκριμένων εξαρτημάτων ή όρους ελέγχου χρήσης. «Αυτό θα απέκλειε την αμερικανική πλατφόρμα αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας Patriot, καθώς και άλλα αμερικανικά οπλικά συστήματα, στα οποία η Ουάσιγκτον θέτει περιορισμούς ως προς το πού μπορούν να χρησιμοποιηθούν» επισημαίνουν οι «FT». Μόλις αυτή την εβδομάδα, άλλωστε, η Πορτογαλία δήλωσε ότι επανεξετάζει την αγορά αεροσκαφών F-35 δεδομένων των πολιτικών αλλαγών του Τραμπ.
Σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον το 65% των εν λόγω κονδυλίων θα πρέπει να δαπανάται σε εξοπλισμό που κατασκευάζεται στην Ευρώπη, τη Νορβηγία και την Ουκρανία. Αναλυτές κάνουν λόγο για νίκη της Γαλλίας και άλλων χωρών, που είχαν απαιτήσει μια προσέγγιση «αγοράστε ευρωπαϊκά» για την ώθηση των αμυντικών επενδύσεων στη Γηραιά Ηπειρο.
Αλλά είναι νωρίς ακόμη να μιλάει κανείς για νίκες. Σημείο έντονων διαφωνιών στις τάξεις των «27» παραμένει το ζήτημα της αμοιβαιοποίησης του χρέους ως προς τις αμυντικές δαπάνες. Θέμα που θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο για έντονες συζητήσεις μεταξύ των ηγετών στη σύνοδο κυρυφής.
Πηγή: tanea.gr
