Αμέσως μετά το φιάσκο του Κόλπου των Χοίρων, το καλοκαίρι του 1961, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Κένεντι, έλαβε στο γραφείο του δύο πρωτάκουστα μνημόνια: Του ζητούσαν, άμεσα, να βάλει γρήγορα χέρι στη CIΑ, καθώς οι μισοί διπλωμάτες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν…. πράκτορές της που έβλαπταν το αμερικανικό έθνος!
Υπενθυμίζεται ότι η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων της Κούβας στις 17 Απριλίου 1961, ήταν μία αποτυχημένη στρατιωτική επέμβαση, εκτελεσμένη από κουβανική παραστρατιωτική ομάδα. Η μονάδα ήταν οργανωμένη, εκπαιδευμένη και χρηματοδοτούμενη από τη CIA.
Ο Κένεντι θεώρησε τον διευθυντή της CIA Άλεν Ντάλες και τον αναπληρωτή του για μυστικές επιχειρήσεις Ρίτσαρντ Μπίσελ, προσωπικά υπεύθυνους για την εξαπάτηση του σχετικά με τις προοπτικές επιτυχίας της κακοσχεδιασμένης παραστρατιωτικής επίθεσης.
«Δεν υπήρχε ένας μ@λάκας επιφορτισμένος να θέτει κάθε ερώτηση, να επιβάλλει κάθε αντίρρηση και να βρίσκει κενά πριν ληφθεί μια απόφαση»
Πράγματι, καθώς επεξεργαζόταν τις συνέπειες της αποτυχημένης εισβολής, ο Κένεντι εξέφρασε την επιθυμία του «να σπάσει τη CIA σε χίλια κομμάτια και να τη σκορπίσει στους ανέμους». Ο ίδιος μάλιστα, αναρωτιόταν πως ήταν «τόσο ανόητος που επέτρεψε να συμβεί κάτι τέτοιο».
Ο άνθρωπος που τον ενημέρωσε για πρώτη φορά για το πόσο επικίνδυνη ήταν η CIA ήταν ο ιστορικός και σύμβουλός του Άρθουρ Σλέσινγκερ.
Τα νέα έγγραφα για τη δολοφονία Κένεντι που ήρθαν στο φως μετά τον αποχαρακτηρισμό τους από την προεδρία Ντόναλντ Τραμπ, συμπληρώνουν το παζλ των δύο εκθέσεων του Σλέσινγκερ, που εισηγούνταν αδιανόητα πράγματα.
Ο Πίτερ Κόρνμπλου, στέλεχος του Αρχείου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ αποκαλύπτει στο Responsible Statecraft τι ακριβώς περιείχαν αυτά τα έγγραφα του εμβληματικού Αμερικανού ιστορικού.
Μάιος 1961: «Δεν έχουμε έναν μαλ@κα»
Το πρώτο υπόμνημα που έστειλε ο Σλέσινγκερ ήρθε κατόπιν παραγγελίας Κένεντι. Ο πρόεδρος του είχε ζητήσει να μάθει που είχαν οργανώσει οι Βρετανοί τις υπηρεσίες τους για να δουν τι αξία μπορούσε να έχει αυτό για την αναδιοργάνωση της CIA.
Το υπόμνημα παρουσίαζε τη δομή των βρετανικιών υπηρεσιών, όπως εξελίχθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εστιάζοντας όχι μόνο στον τρόπο με τον οποίο διαχώριζε τις λειτουργίες της συλλογής πληροφοριών από τις ειδικές επιχειρήσεις αλλά και στο πώς η MI 6 συντόνιζε και ήταν ουσιαστικά υποταγμένη στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών.
«Αυτό που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη βρετανική εμπειρία δεν είναι ο διαχωρισμός μεταξύ πληροφοριών και επιχειρήσεων, αλλά τα μέσα με τα οποία η μυστική υπηρεσία διατηρείται υπό συνεχή πολιτικό έλεγχο», συμβούλεψε ο Σλέσινγκερ τον Κένεντι.
Η βρετανική προσέγγιση παρείχε διδάγματα από την καταστροφή στον Κόλπο των Χοίρων, υποστήριξε ο Σλέζινγκερ, επειδή το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε μείνει εντελώς στο σκοτάδι σχετικά με τον σχεδιασμό της μυστικής εισβολής.
Η «μη διαβούλευση» της CIA απέτρεψε οποιαδήποτε ανεξάρτητη εποπτεία πολιτικής. Δεν υπήρχε «ένας μαλάκας επιφορτισμένος να θέτει κάθε ερώτηση, να επιβάλλει κάθε αντίρρηση και να βρίσκει κενά πριν ληφθεί μια απόφαση», πρότεινε ο Schlesinger. «Στις κουβανικές συζητήσεις, η υπόθεση κατά της επιχείρησης δεν αναφέρθηκε ποτέ πλήρως».
Όχι πλέον μυστικές επιχειρήσεις!
Για τον Πίτερ Κόρνμπλου, το πιο σημαντικό είναι ότι ο Σλέσινγκερ χρησιμοποίησε τα συμπεράσματα αυτού του σημειώματος για να υποστηρίξει, ίσως για πρώτη φορά εντός του Λευκού Οίκου, κατά της διεξαγωγής μελλοντικών μυστικών παραστρατιωτικών επιχειρήσεων της CIA από τις ΗΠΑ, όπως ο Κόλπος των Χοίρων.
Πρότεινε ότι «προσπάθειες επιβολής του απορρήτου σε τέτοιες καταστάσεις (όπως μέσω επίσημης παραπληροφόρησης, καταστολής ειδήσεων κ.λπ.) θα είναι αντίθετες με ολόκληρο το εθνικό μας ήθος και μακροπρόθεσμα θα έχουν φθοροποιό στον χαρακτήρα της κοινωνίας μας».
Ακόμη χειρότερο για τα συμφέροντα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, επεσήμανε, ήταν εάν η προσπάθεια διατήρησης της μυστικότητας και της άρνησης σχετικά με αυτές τις επιχειρήσεις αποτύγχανε, όπως συνέβη στην Κούβα.
«Εάν αποτύχουν (και μπορεί κανείς σχεδόν πάντα να είναι σίγουρος ότι θα είναι ανεπιτυχής), τέτοιες προσπάθειες θα προκαλέσουν ανησυχία και προβλήματα στο εσωτερικό, θα επιστήσουν την προσοχή του κόσμου στις αντιφάσεις μεταξύ των δηλώσεων και των πράξεων της κυβέρνησής μας, θα μας δυσκολέψουν στη συνέχεια να επικαλεστούμε τις υποχρεώσεις των συνθηκών ή το διεθνές δίκαιο κατά των κομμουνιστών και θα κλονίσουν μόνιμα τη διεθνή μας πίστη.
Ιούνιος 1961: Δεύτερο υπόμνημα
Στο διάσημο πλέον υπόμνημά του για την «Αναδιοργάνωση της CIA» που υποβλήθηκε στον Κένεντι ένα μήνα αργότερα, ο Σλέζινγκερ εμπλότισε αυτά τα επιχειρήματα.
Το μνημόνιο, που αποχαρακτηρίστηκε πλήρως για πρώτη φορά χθες, αποτελεί μέρος της τελικής κυκλοφορίας των αρχείων για τη δολοφονία του Κένεντι βάσει του νόμου συλλογής αρχείων Kennedy Assassination Records του 1992.
Το έγγραφο φώτιζε τις κύριες λειτουργίες και αποστολές της CIA: Συλλογή μυστικών πληροφοριών. μυστικές πολιτικές επιχειρήσεις, μυστικές ελεγχόμενες αμερικανικές πηγές. και παραστρατιωτικός πόλεμος. Εξέδωσε επίσης μια σθεναρή κριτική για την αδίστακτη αυτονομία της CIA.
Τον Ιανουάριο του 1961 «το 47% των αξιωματούχων που υπηρετούσαν στις πρεσβείες των ΗΠΑ ήταν CAS, δηλαδή πράκτορες πληροφοριών που εργάζονταν υπό διπλωματική κάλυψη γνωστές ως Controlled American Sources. Ανέφερε ο ιστορικός. Στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Παρίσι, 123 «διπλωμάτες» ήταν στην πραγματικότητα μυστικοί πράκτορες της CIA. Στη Χιλή, 11 από τους 13 «πολιτικούς αξιωματικούς» της Πρεσβείας ήταν μυστικοί πράκτορες της CIA.
«Σήμερα η CIA έχει σχεδόν τόσους ανθρώπους υπό επίσημη κάλυψη στο εξωτερικό όσο Στέιτ Ντιπάρτμεντ 3.900 έως 3.700», ανέφερε. «Περίπου 15.00 από αυτούς καλύπτονται από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Η σύγχρονη CIA διαθέτει πολλά από τα χαρακτηριστικά ενός κράτος εν κράτει», προειδοποιούσε ο ιστορικός. «Οι επιχειρήσεις της CIA δεν υποτάσσονται ουσιαστικά στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ».
Η λύση: «Διέλυσέ τη»
Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ελέγχου και συντονισμού επί της CIA, ο Σλέσινγκερ προσέφερε συγκεκριμένες συστάσεις για τον διαχωρισμό των λειτουργιών του Οργανισμού και τη κατανομή τους σε άλλα τμήματα, ιδιαίτερα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αναφέρει ο Κόρνμπλου.
Στο πλαίσιο μιας πρόσφατα αναδιαρθρωμένης υπηρεσίας πληροφοριών, «στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα παραχωρηθεί κάθε εξουσιοδότηση για κάθε παράνομη δραστηριότητα», παρόμοια με το βρετανικό μοντέλο. Τα επιχειρησιακά υποκαταστήματα της CIA θα «ανασυσταθούν» υπό μια νέα υπηρεσία.
«Αυτή η νέα υπηρεσία θα είναι επιφορτισμένη με την ευθύνη για λαθραία συλλογή, για μυστικές πολιτικές επιχειρήσεις και για παραστρατιωτικές δραστηριότητες». Ο ιστορικός συνέστησε επίσης μια δεύτερη «ημι-ανεξάρτητη υπηρεσία» που θα επικεντρωνόταν στη συλλογή και ερμηνεία των πληροφοριών, συνδυάζοντας τον αναλυτικό τομέα της CIA με το Γραφείο Πληροφοριών και Έρευνας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Σλέσινγκερ αγνοήθηκε και ο πρόεδρος δολοφονήθηκε
Ωστόσο, ο Κένεντι αγνόησε τις προειδοποιήσεις του Σλέζινγκερ ότι «οι μυστικές δραστηριότητες είναι επιτρεπτές εφόσον δεν διαφθείρουν τις αρχές και τις πρακτικές της κοινωνίας μας και ότι παύουν να είναι επιτρεπτές όταν το αποτέλεσμά τους είναι να διαφθείρουν αυτές τις αρχές και πρακτικές».
Ο Κόρνμπλου εκτιμά πως εάν ο πρόεδρος είχε λάβει υπόψη του τέτοιες προειδοποιήσεις όταν είχε την ευκαιρία και τη διάθεση, η κληρονομιά της CIA μπορεί να μην ήταν γεμάτη με τα σκάνδαλα του Mongoose, τα σχέδια δολοφονιών, την ανατροπή της δημοκρατίας στη Χιλή, την υποστήριξη στρατιωτικών δικτατοριών, το σκάνδαλο Ιράν-Κόντρας, μεταξύ άλλων.
«Η ιστορία μας, και η ιστορία τόσων άλλων κρατών, μπορεί να ήταν διαφορετική» καταλήγει ο ερευνητής.
Πηγή: in.gr
