Του Κώστα Ράπτη
Η επίσημη εκδήλωση ενδιαφέροντος από την Chevron (και η αποδοχή της από το υπουργείο Περιβάλλοντος) για τα θαλάσσια οικόπεδα “Νότια Κρήτη 1” και “Νότια Κρήτη ΙΙ”, σε περιοχή που είχε οριοθετηθεί με την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού το 2014, αποτελεί σε ένα πρώτο επίπεδο μια κίνηση τόνωσης του ανταγωνισμού, στον βαθμό που έρχεται να προστεθεί στις παραχωρήσεις προς την Exxon Mobil. Συντονίζεται από αυτή την άποψη με το κλίμα που εκπορεύεται πλέον από την Ουάσιγκτον για πολλαπλασιασμό των εξορύξεων υδρογονανθράκων όπου αυτό καταστεί εφικτό.
Είναι όμως και μία κίνηση προς την κατοχύρωση της ελληνικής θαλάσσιας δικαιοδοσίας, την οποία αμφισβητεί το ευφάνταστο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Συνδέεται συνεπώς και με την αναθέρμανση των ερευνών για τον Ευρασιατικό Διασυνδετήριο Αγωγό (Great Sea Interconnector) ηλεκτρικής ενέργειας προς την Κύπρο, αλλά και εντάσσεται στην ευρύτερη κινητικότητα στην ανατολική Μεσόγειο όπου διαφορετικοί δρώντες ήδη καταλαμβάνουν θέσεις.
Με τα λόγια του πρωθυπουργού στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου: “Ουσιαστικά, η αμερικανική πολυεθνική αναγνωρίζει έμπρακτα την ελληνική αποκλειστική οικονομική ζώνη στην περιοχή, ενώ και η Λιβύη, η οποία πρόσφατα δημοπράτησε θαλάσσια οικόπεδα στη δική της ΑΟΖ, ακολούθησε και αυτή τη μέση γραμμή, σεβόμενη δηλαδή ουσιαστικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα”.
Μολονότι η διαδικασία έναρξης των ερευνών δεν δύναται να τοποθετηθεί χρονικά σε σημείο προ του 2030, το ζύγισμα των αντιδράσεων των ενδιαφερομένων αναμένεται να κριθεί σύντομα. Με άλλα λόγια, καθίσταται επίκαιρο το ερώτημα αν και με τι τρόπο η Άγκυρα σκοπεύει να υπερασπισθεί το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και την μονομερή οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας της στην ανατολική Μεσόγειο, όπως αυτή περιλαμβάνεται στην επιστολή του υφυπουργού Σινιρλίογλου του 2020 προς τον ΟΗΕ.
Ωστόσο, από τυπική άποψη η εκδήλωση αντιδράσεων εναπόκειται στη Λιβύη, εφόσον στην δική της πλευρά κατά το τουρκολιβυκό μνημόνιο βρίσκονται τα υπό συζήτηση θαλάσσια οικόπεδα.
Η ελληνική πλευρά πραγματοποιεί ήδη το δικό της πρώτο βήμα. Τα τρέχοντα συμφραζόμενα εξηγούν τον σχεδιασμό.
Η Τουρκία προφανώς αξιολογείται ως αρκούντως απορροφημένη στο στάδιο αυτό αφενός από την συριακή της περιπέτεια και αφετέρου από την εσωτερική αναταραχή που έχει προκαλέσει η σύλληψη Ιμάμογλου.
Κατά δεύτερο λόγο, η Άγκυρα βρίσκεται σε μία κάθε άλλο παρά συγκρουσιακή, αλλά οπωσδήποτε λεπτή διαπραγμάτευση με την Ουάσιγκτον για τον επαναπροσδιορισμό της διμερούς σχέσης στην εποχή Τραμπ, όπως καταδεικνύει τις ημέρες αυτές η επίσκεψη του Χακάν Φιντάν στην αμερικανική πρωτεύουσα, με κύριο αντικείμενο την προώθηση του project των F-35 έναντι της απενεργοποίησης των ρωσικών συστημάτων S-400.
Κατά τρίτον, κάθε αμερικανική κίνηση πάντοτε λαμβάνει υπόψη και τις ανάγκες του Ισραήλ, το οποίο στην παρούσα φάση έχει θορυβηθεί από την πρωτοβουλία της Τουρκίας να προτείνει σύναψη πενταμερούς συμφωνίας ασφαλείας στις γειτονικές προς το εβραϊκό κράτος αραβικές χώρες.
Σε κάθε περίπτωση, η αναμέτρηση με τα συμφέροντα δύο αμερικανικών κολοσσών όπως η Chevron και η Exxon Mobil συνιστά για την Τουρκία ένα πρόβλημα περισσότερο σύνθετο από την επίδειξη δύναμης προς την Γαλλία ή την Ιταλία, όπως την έχουμε δει κατά το πρόσφατο παρελθόν στην ανατολική Μεσόγειο.
Πηγή: capital.gr
