Την πιο σοβαρή κρίση ασφάλειας από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου διέρχεται η Δύση καθώς οι θεμελιώδεις παραδοχές στις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν βασίσει τις γεωστρατηγικές τους φιλοδοξίες φαίνεται να αλλάζουν ριζικά. Ο Ντόναλντ Τραμπ ως ο πρώτος μεταπολεμικά πρόεδρος των ΗΠΑ που αναθεωρεί τον ρόλο της χώρας του στον κόσμο τινάζει στον αέρα την παγκόσμια τάξη πριν ακόμα διαμορφωθεί μια διάδοχη κατάσταση. Σε αυτό το περιβάλλον ρευστότητας οι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζονται από τους Αμερικανούς ως γεωπολιτικά παράσιτα, με τα μειωτικά σχόλια να γίνονται πιο αιχμηρά πίσω από τις κλειστές πόρτες.
«Στις 9 ένα πρωί του Φεβρουαρίου 1947, ο πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ουάσιγκτον, λόρδος Ινβερτσάπελ, μπήκε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να παραδώσει στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζορτζ Μάρσαλ, δύο διπλωματικά μηνύματα τυπωμένα σε μπλε χαρτί για να τονιστεί η σημασία τους: το ένα για την Ελλάδα και το άλλο για την Τουρκία. Εξαντλημένη, διαλυμένη και βαριά χρεωμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία ενημέρωνε ότι δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει την υποστήριξή της στις ελληνικές κυβερνητικές δυνάμεις που πολεμούσαν μια ένοπλη κομμουνιστική εξέγερση», αναφέρει ο Αλαν Λιτλ στο BBC. Οπως επισημαίνει, οι ΗΠΑ διέκριναν τότε τον ορατό κίνδυνο να περιέλθει η Ελλάδα στη σοβιετική σφαίρα επιρροής και φοβήθηκαν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να είναι η επόμενη, δίνοντας στη Μόσχα τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου. Ετσι σχεδόν μέσα σε μια νύχτα οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλυψαν το κενό που άφησαν οι Βρετανοί που αποχωρούσαν. «Πρέπει να είναι πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών», ανακοίνωσε ο πρόεδρος Χάρι Τρούμαν, «η υποστήριξη των ελεύθερων λαών που αντιστέκονται στην απόπειρα υποταγής από ένοπλες μειονότητες ή από εξωτερική πίεση». Κι έγινε έτσι η αρχή του λεγόμενου δόγματος Τρούμαν. Στην καρδιά αυτής της προσέγγισης ήταν η ιδέα πως η παροχή βοήθειας για την υπεράσπιση της δημοκρατίας στο εξωτερικό ήταν ζωτικής σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Ακολούθησαν δύο μεγάλες πρωτοβουλίες: το Σχέδιο Μάρσαλ, για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων ευρωπαϊκών οικονομιών και η δημιουργία του ΝΑΤΟ το 1949, απέναντι από μια Σοβιετική Ενωση που είχε πλέον επεκτείνει τον έλεγχό της στο ανατολικό τμήμα της Ευρώπης.
Τώρα η Ευρώπη δεν κρύβει την αγανάκτησή της για τις προσβολές της ομάδας Τραμπ, όπως προέκυψαν από τη διαρροή συνομιλίας στο Signal. Σύμφωνα με ανάλυση του Politico μερικές φορές είναι καλύτερα να μην ξέρεις τι λένε οι αποκαλούμενοι φίλοι σου πίσω από τις κλειστές πόρτες. Τέτοια είναι η περίπτωση που όπως δείχνουν οι διαρροές – μετά την γκάφα αμερικανών αξιωματούχων – σε απαξιώνουν ως «αξιολύπητο» και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς φθάνει στο σημείο να πει πως μισεί το γεγονός ότι η χώρα του πρέπει «να διασώσει ξανά την Ευρώπη».
Ο συγκρουσιακός τόνος της ομάδας του αμερικανού προέδρου έναντι των Ευρωπαίων ιδιαίτερα όσον αφορά τις συνεισφορές του ΝΑΤΟ και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αποτυπώθηκε και σε συνέντευξη του απεσταλμένου του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ στον Τάκερ Κάρλσον που σχολίασε ότι «η Ευρώπη είναι δυσλειτουργική». «Η Ευρώπη δυστυχώς πεθαίνει» συμφώνησε ο podcaster Κάρλσον.
Μεταξύ ευρωπαίων διπλωματών ο τόνος της αντίδρασης χαρακτηρίζεται κυρίως από θλίψη και παραίτηση. «Είναι απογοητευτικό να βλέπεις τον τρόπο που μιλούν για την Ευρώπη όταν νομίζουν ότι κανείς δεν τους ακούει», σχολίασε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη… Απλώς τώρα βλέπουμε το σκεπτικό τους σε όλο του το μη διπλωματικό μεγαλείο». Αλλος αξιωματούχος εκτιμά ωστόσο ότι «κάποια στιγμή οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν ως αξιόπιστοι εταίροι». Σε κάθε περίπτωση εκείνο που η Ευρώπη κατανοεί είναι πως η ίδια πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα γιατί δεν έχει άλλη επιλογή.
Πηγή: tanea.gr
