Πρόσφατα, ο πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ, Αχαρόν Μπαράκ, δήλωσε πως φοβάται ότι οι τελευταίες ενέργειες της κυβέρνησης Μπενιαμίν Νετανιάχου –απόλυση του αρχηγού της Σιν Μπετ και έναρξη διαδικασίας απόλυσης της Γενικής Εισαγγελέως Γκαλέι Μπεχαράβ Μιάρε– ωθούν τη χώρα προς τον εμφύλιο πόλεμο. Μπορεί, το ύψιστο νομικό όργανο που είχε ηγηθεί ο Μπαράκ να σταματήσει ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο;
Αιτία της κρίσης στάθηκε η απόφαση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, να απολύσει δύο βασικούς κυβερνητικούς αξιωματούχους στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να αποδυναμώσει άλλους κλάδους της κυβέρνησης και να αναδείξει τους πιστούς.
Θεωρητικά, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ έχει την εξουσία να μπλοκάρει μέρη της ατζέντας του Νετανιάχου, αλλά, στην πράξη, όπως αναφέρει στο Foreign Policy ο Ισραηλινός αρθρογράφος της ισραηλινής εφημερίδας Χάαρετζ, Ντέιβιντ Ρόζενμπεργκ, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αψηφήσει τις αποφάσεις της και να διαβρώσει την εξουσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Υπενθυμίζεται πως τα γεγονότα που προκάλεσαν την κρίση είναι οι διαδοχικές αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου τις τελευταίες ημέρες για την απόλυση του Ρόνερν Μπαρ, επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας Σιν Μπετ και την έναρξη της διαδικασίας απόλυσης της Γκαλέι Μπεχαράβ Μιάρε.
Ο Νετανιάχου δικαιολόγησε την απόφαση να απολύσει τον Μπαρ με το σκεπτικό ότι είχε χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν και ότι ο Μπαρ ήταν πολύ «μαλακός» για τη δουλειά. Η Σιν Μπετ έχει ερευνήσει καταγγελίες για διαρροές απόρρητων πληροφοριών από το γραφείο του Νετανιάχου και πληρωμές από το Κατάρ σε αξιωματούχους κοντά στον πρωθυπουργό. Αυτή την εβδομάδα, προέκυψε ότι διερεύνησε επίσης ακροδεξιά διείσδυση στην εθνική αστυνομία.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιάριβ Λεβίν κατηγόρησε την Μιάρε για «ανάρμοστη συμπεριφορά» και ανέφερε τις «ουσιαστικές και παρατεταμένες διαφορές απόψεών» της με την κυβέρνηση.
Δεν είναι τόσο απλό
Βέβαια, αυτές οι δύο σημαντικές απολύσεις αξιωματούχων δεν είναι μια απλή και απλή διαδικασία. Ακόμη και σε κανονικούς καιρούς, η πράξη της απόλυσης του αρχηγού της Σιν Μπετ υπόκειται σε διοικητικό δίκαιο, το οποίο απαιτεί από την κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, να παράσχει μια τεκμηριωμένη βάση για την απόφασή της και να πληροί το νομικό πρότυπο της λογικής.
Ένας γενικός εισαγγελέας δεν μπορεί να απολυθεί έως ότου μια συμβουλευτική επιτροπή επανεξετάσει την απόφαση και πραγματοποιήσει ακρόαση.
Ωστόσο, όπως λέει ο Ισραηλινός αρθρογράφος, η πατρίδα του δεν ζει φυσιολογικές εποχές. Οι κανόνες και οι κανονισμοί γράφτηκαν με την υπόθεση ότι η κυβέρνηση θα τους συμμορφωνόταν τόσο με το γράμμα όσο και με το πνεύμα του νόμου και ότι ήταν προσηλωμένη στους δημοκρατικούς κανόνες. Καμία κυβέρνηση δεν προχώρησε σε τέτοια ακραία βήματα, ακόμα και αν διαφωνούσε με τους αξιωματούχους.
Η ισραηλινή ανάλυση τονίζει ότι ο Νετανιάχου αγανακτεί με τα όρια που επιβάλονται στην εξουσία του και έτσι είναι έτοιμος να χτυπήσει τους πολιτικούς του εχθρούς.
Η Μπαχαράβ-Μιάρα θεωρείται εμπόδιο για την επίμονη άρνησή της να αντιμετωπίσει τις κυβερνητικές πράξεις που θεωρεί αντισυνταγματικές —συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος δικαστικής μεταρρύθμισης που θα αποδυνάμωνε το Ανώτατο Δικαστήριο και άλλα τμήματα του δικαστικού κλάδου.
Ο Μπαρ, από την πλευρά του, ως το πρόσωπο του οποίου το κύριο καθήκον είναι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, δεν θα βρισκόταν συνήθως στο στόχαστρο της κυβέρνησης. Αλλά η Σιν Μπετη είναι επιφορτισμένη με τη προστασία της ισραηλινής δημοκρατίας και τη διερεύνηση παραβιάσεων της εθνικής ασφάλειας. Και τα δύο αυτά καθήκοντα τον έχουν φέρει σε σύγκρουση με την κυβέρνηση.
Ο πόλεμος ξεκίνησε από το 2022
Ωστόσο ο πόλεμος στους δημοκρατικούς θεσμούς έχει ξεκινήσει ήδη στα τέλη του 2022 όταν ο Λεβίν αποκάλυψε ένα ευρύ σχέδιο για να θέσει τα δικαστήρια υπό τον έλεγχο των πολιτικών. Η λεγόμενη δικαστική του μεταρρύθμιση σταμάτησε εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων στους δρόμους, αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την κατάργηση βασικών μέτρων που εγκρίθηκαν από την Κνεσέτ και, τέλος, από την 7η Οκτωβρίου.
Για τον Ρόζενμπεργκ, ήταν σαφές ότι η κυβέρνηση περίμενε την ευκαιρία να αναβιώσει τη δικαστική αναθεώρηση. «Ο Λεβίν έχει εδώ και καιρό εμμονή με αυτό που θεωρεί ως διεφθαρμένο και απελπιστικά αριστερό δικαστικό σύστημα. Οι θρησκευτικοί και ακροδεξιοί εταίροι της κυβέρνησης είδαν το Ανώτατο Δικαστήριο ως το μοναδικό μεγαλύτερο εμπόδιο στις προσπάθειές τους να αναδιαμορφώσουν το Ισραήλ σε μια λιγότερο φιλελεύθερη και πιο θρησκευτική κοινωνία» λέει ο αρθρογράφος.
Τα σενάρια με τον Μπαρ
Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει ήδη εκδώσει προσωρινή διαταγή που παγώνει την απόλυση του Μπαρ και θα εξετάσει τις εφέσεις κατά της απόλυσης στις 8 Απριλίου.
Οι δικαστές θα μπορούσαν να απορρίψουν τις προσφυγές, να διατάξουν το υπουργικό συμβούλιο να ξαναγράψει την απόφασή του να συμμορφωθεί με τη διοικητική, να προτείνει συμβιβασμό βάσει του οποίου ο Μπαρ θα παραιτηθεί σε λίγους μήνες ή να απορρίψει την απόλυση Μπαρ. Αν συμβεί το τελευταίο, τότε η μάχη θα συνεχιστεί.
Τι γίνεται με την Μιάρα
Ακόμα κι αν το δικαστήριο δεν παρέμβει στην απόλυση της Μπαχαράβ-Μιάρα, η διαδικασία θα διαρκούσε συνήθως μήνες, λέει ο Ρόζενμπεργκ
Πρέπει να ελεγχθεί από κυβερνητική επιτροπή, η σύνθεση της οποίας είναι πιθανό να αμφισβητηθεί στο δικαστήριο. Η κυβέρνηση, ωστόσο, σκοπεύει να την εκδιώξει το συντομότερο δυνατό: Ελπίζοντας να αποφύγει όλη τη γραφειοκρατία, ο Λέβιν την συμβούλεψε να παραιτηθεί με τη θέλησή της, ενώ θα συνεχίζει την εκστρατεία εναντίον της.
Θα ενεργήσει το Ανώτατο Δικαστήριο;
Ο πρόεδρός του Δικαστηρίου Ισαάκ Αμίτ, είναι μαχητής και η επιτροπή των τριών δικαστών που βλέπουν την υπόθεση του Bar απαρτίζεται από φιλελεύθερους δικαστές που είναι πιο πιθανό να αποφανθούν εναντίον του κράτους.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση έχει επενδύσει χρόνο και πόρους για να δυσφημήσουν το δικαστήριο υπογραμμίζει ο Ρόζενμπεργκ. Ισχυρίζονται ότι το δικαστήριο δεν είναι ουδέτεροι διαιτητές, αλλά έχει πολιτικά κίνητρα και δεν έχει δικαίωμα να τους κρίνει.
«Συνήθως, μια απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα επικρατούσε ανεξάρτητα από το πόσο δυσάρεστη είναι για την κυβέρνηση» αναφέρει ο Ρόζενμπεργκ. «Αλλά αυτή η κυβέρνηση μπορεί κάλλιστα να επιλέξει να την αψηφήσει. Αφού το δικαστήριο εξέδωσε την προσωρινή του διαταγή παγώματος της απόλυσης του Μπαρ, ορισμένοι υπουργοί απείλησαν ρητά ότι θα αψηφήσουν οποιαδήποτε δικαστική απόφαση. Μπορούν να οδηγήσουν το δικαστήριο σε συμβιβασμό ή μη παρέμβαση».
Εάν ναι, η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των δύο κλάδων της κυβέρνησης θα μπορούσε να καθοριστεί στους δρόμους, καθώς ο κόσμος έχει καταλάβει τι γίνεται.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το δικαστήριο έχει πολύ μεγαλύτερη εμπιστοσύνη από την ίδια την κυβέρνηση. Μόνο το περασμένο Σαββατοκύριακο, περισσότεροι από 100.000 ανθρώποι συγκεντρώθηκαν σε όλη τη χώρα, για να αντιταχθούν στην απόλυση του Μπαρ.
Ο Ρόζενμπεργκ υπογραμμίσει τη σημασία των διαδηλώσεων για να ηττηθεί η κυβέρνηση, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο κόσμος θα βγει στους δρόμους. «Ο ανανεωμένος πόλεμος στη Γάζα, η επιστροφή του ακροδεξιού πολιτικού ηγέτη Ιταμάρ Μπεν Γκβίρ στην κυβέρνηση και η ενατική χρήση της αστυνομίας για να καταπνίξει τις διαδηλώσεις μπορεί να αποθαρρύνουν μάζες ανθρώπων από το να βγαίνουν έξω κάθε φορά» ανησυχεί ο αρθρογράφος.
Πηγή: in.gr
