Την άνοιξη πολλοί υποφέρουν από αλλεργίες και αρκετοί από αυτούς βασανίζονται από ερεθισμό των ματιών, δακρύρροια, έντονο κνησμό αλλά και οίδημα βλεφάρων. Ωστόσο όντως η επιπεφυκίτιδα οφείλεται στη γύρη; Ή μήπως η αιτία κρύβεται σε ιούς και βακτήρια και απλώς λόγω εποχής οι ασθενείς αποδίδουν τα συμπτώματα στην ανθοφορία;
Η επιπεφυκίτιδα, ομολογουμένως, είναι ένα από τα πιο συχνά οφθαλμολογικά προβλήματα σε άτομα κάθε ηλικίας. Αναπτύσσεται όταν παρουσιάζει φλεγμονή η διαφανής μεμβράνη (επιπεφυκώς) που επιστρώνει το εσωτερικό των βλεφάρων και εξωτερικά τον σκληρό χιτώνα (το λευκό τμήμα) του οφθαλμικού βολβού. Οταν συνεπώς τα μικρά αιμοφόρα του επιπεφυκότα διογκωθούν και διασταλούν, γίνονται πιο ορατά, με συνέπεια να κοκκινίζει το μάτι.
Η επιπεφυκίτιδα εντούτοις μπορεί να έχει πολλές και διαφορετικές αιτίες, με καθεμία από αυτές να απαιτεί ξεχωριστή αντιμετώπιση. Αναλυτικότερα, η πιο συχνή αιτία είναι διάφορες ιογενείς λοιμώξεις, που μάλιστα είναι και πολύ μεταδοτικές. Μπορεί όμως να προκληθεί και από βακτηριακή λοίμωξη (επίσης είναι μεταδοτική) ή αλλεργική αντίδραση. Σε σπανιότερες περιπτώσεις, η επιπεφυκίτιδα οφείλεται σε μύκητες, παράσιτα ή ερεθιστικούς παράγοντες (π.χ. χλώριο στην πισίνα). Αν και η κατάσταση μπορεί να είναι πολύ ενοχλητική, πολύ σπάνια επηρεάζει την όραση. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπια και υποχωρεί χωρίς ειδική θεραπεία. Ωστόσο, αναλόγως με την αιτία, μπορεί να χρειαστεί και ιατρική αντιμετώπιση.
Πώς μπορεί όμως κάποιος να ξέρει πού οφείλεται η επιπεφυκίτιδά του; «Είναι δύσκολο να ξεχωρίσει ένας μη ειδικός αν η αιτία είναι λοίμωξη από ιό ή βακτήριο, ή μια αλλεργική αντίδραση, γιατί γενικώς τα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας είναι κοινά και συμπεριλαμβάνουν κοκκίνισμα των ματιών, δακρύρροια, ενόχληση, κνησμό, ευαισθησία στο φως» αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος MD, χειρουργός-οφθαλμίατρος και καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Ωστόσο υπάρχουν μερικές ενδείξεις που δείχνουν ποια αιτία είναι πιο πιθανή, συνεχίζει.
Σημάδια
Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα είναι πιο συχνή την άνοιξη, λόγω της αυξημένης ανθοφορίας και της γύρης που διασκορπίζεται στην ατμόσφαιρα. Υπολογίζεται ότι προσβάλλει το 15%-20% του πληθυσμού και κατά κανόνα προσβάλλει και τα δύο μάτια. Αντιθέτως, η βακτηριακή και η ιογενής συνήθως αρχίζουν από το ένα.
Επιπλέον, η ιογενής συνήθως εκδηλώνεται ύστερα από ένα κρυολόγημα ή άλλη λοίμωξη από ιό (π.χ. ιλαρά) και προκαλεί υδαρές έκκριμα από τα μάτια. Αντιθέτως, η βακτηριακή επιπεφυκίτιδα προκαλεί πηχτό, κιτρινωπό ή και πρασινωπό έκκριμα που κάνει τις βλεφαρίδες κολλώδεις και δημιουργεί κρούστα, ειδικά το πρωί που ξυπνά ο ασθενής. Ο πάσχων μπορεί επίσης να έχει την αίσθηση ξένου σώματος στο μάτι του. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, εξάλλου, είναι ο έντονος κνησμός. Μπορεί επίσης να προκαλέσει πρήξιμο στα βλέφαρα, ενώ οι πάσχοντες έχουν γνωστό ιστορικό αλλεργίας. Ανεξάρτητα πάντως από τις υποψίες που έχουν οι ασθενείς για την αιτία των συμπτωμάτων τους, πρέπει να γνωρίζουν πως ορισμένες εκδηλώσεις απαιτούν άμεσο έλεγχο από τον οφθαλμίατρο. Αν π.χ. νιώθουν πόνο στο μάτι, πρέπει να τον συμβουλευθούν αμέσως. Το ίδιο κι αν το μάτι τους είναι υπερβολικά κόκκινο, παράγει πολλή βλέννα ή θολώνει η όραση και δεν επανέρχεται όταν καθαρίζουν το έκκριμα από το μάτι τους.
Ελεγχος απαιτείται και όταν τα συμπτώματα δεν παρουσιάζουν καμία βελτίωση ύστερα από πέντε-επτά ημέρες ή επιδεινώνονται συνεχώς, καθώς και όταν συνοδεύονται από πυρετό ή άλλες ενδείξεις σοβαρής λοίμωξης.
Αντιµετώπιση
Μερικοί ασθενείς πάντως πρέπει να απευθύνονται με το πρώτο σύμπτωμα στον οφθαλμίατρο. Αυτοί είναι όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό, οι χρήστες φακών επαφής και όσοι είχαν γρατζουνίσει πρόσφατα το μάτι τους και μετά εκδήλωσαν συμπτώματα.
Ο οφθαλμίατρος, σύμφωνα με τον ειδικό, θα εξετάσει τα μάτια τους και θα λάβει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό. Σε σπάνιες περιπτώσεις, θα λάβει δείγμα υγρού από το μάτι για να εξεταστεί στο μικροβιολογικό εργαστήριο (καλλιέργεια). Η καλλιέργεια συνήθως συνιστάται όταν υπάρχουν υπόνοιες για σοβαρή βακτηριακή λοίμωξη, λοίμωξη του ματιού από σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (π.χ. βλεννόρροια) ή από ιό έρπη κ.λπ. Αναλόγως με τα ευρήματα του ελέγχου, ο οφθαλμίατρος θα καθορίσει την αιτία της επιπεφυκίτιδας και θα αποφασίσει ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης. Μερικές κοινές μέθοδοι που εφαρμόζονται είναι καθαρισμός των ματιών με καθαρό, νωπό πανί, χρήση τεχνητών δακρύων και ψυχρά ή θερμά επιθέματα (κομπρέσες) στα μάτια αρκετές φορές την ημέρα.
«Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ιογενής επιπεφυκίτιδα υποχωρεί χωρίς ειδική θεραπεία. Τυπικά όμως επιδεινώνεται τις πρώτες τέσσερις-πέντε ημέρες και συχνά εξαπλώνεται στο άλλο μάτι. Υστερα υποχωρεί σε μία-δύο εβδομάδες. Αν οφείλεται σε ορισμένους ιούς, όπως αυτός του απλού έρπη, μπορεί να χρειαστεί αντιική θεραπεία» εξηγεί ο δρ Κανελλόπουλος.
Αντιβιοτικά
Η βακτηριακή επιπεφυκίτιδα επίσης μπορεί να υποχωρήσει χωρίς θεραπεία, συνήθως σε 7-10 ημέρες. Ωστόσο μπορεί να χρειαστούν αντιβιοτικά κολλύρια ή αλοιφές. Αυτά συνήθως χορηγούνται σε σοβαρές περιπτώσεις βακτηριακής επιπεφυκίτιδας ή όταν η βακτηριακή λοίμωξη δεν βελτιώνεται ύστερα από δύο-τρεις εβδομάδες.
«Η θεραπεία με αντιβιοτικά σκευάσματα είναι απαραίτητη στα βρέφη και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς και όταν προκαλείται από ορισμένα είδη βακτηρίων. Ειδικά στα νεογέννητα βρέφη η επιπεφυκίτιδα μπορεί να προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας. Για αυτόν τον λόγο είναι απαραίτητο να επικοινωνούν αμέσως οι γονείς με τον γιατρό εάν δουν ασυνήθιστο έκκριμα από το μάτι του μωρού ή πρήξιμο στα βλέφαρά του» προειδοποιεί.
Είναι σημαντικό όμως να υπογραμμιστεί ότι τα αντιβιοτικά σκευάσματα δεν προσφέρουν τίποτα σε περίπτωση ιογενούς ή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας.
Αλλεργίες
Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της αλλεργικής αντίδρασης των ματιών είναι να προσπαθεί ο ασθενής να αποφύγει τα αλλεργιογόνα στα οποία έχει ευαισθησία. Ειδικά την άνοιξη, π.χ., μπορεί να πρέπει να καθαρίζει καθημερινά το σπίτι και τα έπιπλα με ηλεκτρική σκούπα για να μη σηκώνεται σκόνη ή να παραμένει στο σπίτι με κλειστά παράθυρα όταν έχει αυξημένη γύρη στην ατμόσφαιρα.
«Σε περίπτωση που είναι δύσκολο ή αδύνατο να μείνει ο ασθενής μακριά από ένα αλλεργιογόνο, μπορεί να χρειαστεί λήψη αντισταμινικού φαρμάκου, το οποίο μπορεί να είναι ακόμα και ισχυρό συνταγογραφούμενο, αν η αλλεργία είναι ιδιαιτέρως έντονη» συνεχίζει ο καθηγητής.
Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την αιτία της επιπεφυκίτιδας οι πάσχοντες που φορούν φακούς επαφής πρέπει να τους αποφύγουν έως ότου υποχωρήσουν τα συμπτώματά τους. Αν τους φορούσαν όταν εκδήλωσαν επιπεφυκίτιδα, ο οφθαλμίατρος είναι πιθανό να τους συστήσει να τους απορρίψουν. Ειδάλλως πρέπει να τους απολυμάνουν προσεκτικά. Μπορεί, τέλος, να χρειαστούν αντικατάσταση και όλα τα προϊόντα του μακιγιάζ των ματιών που χρησιμοποιούσαν πριν νοσήσουν.
Πηγή: tanea.gr
