Η πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ επανέφερε στην επικαιρότητα το έργο συνδέσεως των ηλεκτρικών δικτύων Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ με την πόντιση ηλεκτρικού καλωδίου στον πυθμένα της Ανατολικής Μεσογείου. Το έργο έχει ήδη ταλαιπωρηθεί τόσο από τις διακυμάνσεις των σχέσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας και Ισραήλ και Τουρκίας αλλά και από τη δυστοκία στην κατανομή του οικονομικού κόστους αλλά και του πολιτικού κινδύνου μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου. Η πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου έχει σαφή ευρωπαϊκή και περιφερειακή προστιθέμενη αξία, καθώς συνδέει το ηλεκτρικό δίκτυο της Κύπρου με αυτό της Ελλάδος και κατ’ επέκτασιν το ευρωπαϊκό, ενώ η σύνδεση με το Ισραήλ αναβαθμίζει ουσιαστικώς τις δυνατότητες ενεργειακής συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως με μια σειρά κρατών της Μέσης Ανατολής.
Εν τω μεταξύ στην Τουρκία η υπόθεση της ποντίσεως του καλωδίου δεν απασχολεί προς το παρόν την πολιτική επικαιρότητα. Η κοινή γνώμη είναι προφανώς απορροφημένη από τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο και τις προσπάθειες της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως να αξιοποιήσει πολιτικώς το κύμα λαϊκής αντιδράσεως εναντίον της συλλήψεως Ιμάμογλου και των συνεργατών του. Οι κινητοποιήσεις του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) αλλά και της κοινωνίας των πολιτών έχουν φθάσει σε πρωτοφανή επίπεδα και φέρνουν στη μνήμη τις αντίστοιχες κινητοποιήσεις του Πάρκου Γκεζί το 2013. Τούτο προφανώς και δεν σημαίνει ότι οι τούρκοι επιτελείς και διπλωμάτες δεν παρακολουθούν προσεκτικώς τις εξελίξεις με πρόθεση παρεμβάσεως αν οι εξελίξεις θεωρηθούν ότι υπονομεύουν τα τουρκικά συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο. Είναι πολύ εύκολο για την Τουρκία να αυξήσει κατακόρυφα το πολιτικό κίνδυνο του έργου με την αποστολή σκαφών του λιμενικού ή του ναυτικού της στόλου. Αν και μία τέτοια κίνηση θα ήταν αντίθετη προς το διεθνές δίκαιο, δεν θα έπαυε να αυξάνει τον πολιτικό κίνδυνο του έργου αλλά και την πιθανότητα υπαναχωρήσεως των εταιρειών που είναι επιφορτισμένες με την εκτέλεση του έργου.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι κύρια ανησυχία της τουρκικής κυβερνήσεως δεν είναι τόσο η υπεράσπιση της «Γαλάζιας Πατρίδος» όσο η εντύπωση στην τουρκική κοινή γνώμη ότι μπορεί να «στήνονται παιχνίδια» ερήμην και εναντίον της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, οπότε και καλείται η τουρκική κυβέρνηση να τα ακυρώσει. Η βελτίωση του κλίματος των ελληνοτουρκικών σχέσεων κατά τα τελευταία έτη αλλά και η καλλιέργεια διαύλων επικοινωνίας σε υπηρεσιακό αλλά και ανώτατο επίπεδο, διευκολύνει τον επαναπροσδιορισμό του χαρακτήρος των πρωτοβουλιών συνδεσιμότητος στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι πολύ σημαντικό να υπογραμμισθεί ότι η τριμερής συνεργασία Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ, ή Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου καθώς και τα σχέδια για την προώθηση της συνδεσιμότητος στην ανατολική Μεσόγειο δεν υπακούουν σε μια λογική παρακάμψεως ή περικυκλώσεως της Τουρκίας. Αντιθέτως αποσκοπούν στο να συνδέσουν όλη την ανατολική Μεσόγειο χωρίς αποκλεισμούς κρατών με την αυτονόητη προϋπόθεση του σεβασμού των αρχών του διεθνούς δικαίου. Η διαφαινόμενη νέα πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό προσφέρει μια νέα ευκαιρία να τοποθετηθεί επί νέας βάσεως η συνεργασία στην ανατολική Μεσόγειο στην οποία η προαγωγή της συνδεσιμότητος θα αναδειχθεί σε στρατηγική προτεραιότητα προς όφελος όλων των κρατών της περιοχής.
Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επικεφαλής του Προγράμματος Τουρκίας του ΕΛΙΑΜΕΠ
Πηγή: tanea.gr
