Ανοδική πίεση στον πληθωρισμό λόγω συγκυρίας – Προσοχή στις…

Του Τάσου Δασόπουλου 

Ευνοϊκές οικονομικές προοπτικές, πρόοδο σε μεταρρυθμίσεις, αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και βιώσιμο δημόσιο χρέος με μόνο, μεγάλο κίνδυνο, το ύψος τους ως ποσοστό του ΑΕΠ διαπιστώνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση του για την Ελλάδα με βάση το άρθρο IV.

Ειδικότερα, το Ταμείο προβλέπει ανάπτυξη 2,1% για φέτος 1,9% το 2026 και στη συνέχεια “προσγείωση” της ανάπτυξης στο 1,4% για τα χρόνια μέχρι και το 2030. Οδηγοί της ανάπτυξης, οι επενδύσεις οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν στο 7,6% και το 6% το 2026 για να υποχωρήσουν στη συνέχεια σε ένα ρυθμό αύξησης του 2,4%, αλλά και η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία θα αυξάνεται σταθερά πάνω από το 1% για όλη την περίοδο από φέτος μέχρι και το 2030. 

Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, αν και εξακολουθεί να είναι υψηλός και αναμένεται να φτάσει στο 154% στο τέλος του 2025, βρίσκεται σε σταθερή πτωτική τροχιά, εν μέσω συνεχιζόμενης δημοσιονομικής εξυγίανσης που υποστηρίζεται από την ισχυρή πρόοδο στη μείωση της φοροδιαφυγής. Το ΔΝΤ προβλέπει για φέτος πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,5% του ΑΕΠ το οποίο θα υποχωρήσει οριακά στο 2,3% του ΑΕΠ σε μέσα επίπεδα μέχρι και το 2030. 

Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, το Ταμείο παρατηρεί ότι διατηρείται επίμονα υψηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωζώνης φτάνοντας στο 3 % σε μέσα επίπεδα για το πρώτο δίμηνο του 2025 με ανοδικούς κινδύνους Η επιβράδυνση της Ε.Ε. δυνητικά σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα από τους δασμούς Τραμπ και τις περιφερειακές συγκρούσεις θα είναι σύμφωνα με το Ταμείο αιτίες αύξησης των τιμών και στην Ελλάδα. 
 
Αντίθετα η επιτάχυνση των φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων όπως π.χ. η αναδιάρθρωση της αγοράς εργασίας και η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας μειώνοντας τον πληθωρισμό.

Προσοχή στους μισθούς 

Ωστόσο το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι μια επιθετική επίμονη αύξηση των μισθών, ειδικά στον δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό των υπηρεσιών, με κίνδυνο αυτό να επιδεινωθεί από τις διακυμάνσεις στις παγκόσμιες και περιφερειακές τιμές της ενέργειας.

Βιώσιμο το χρέος 

Σε ό,τι αφορά το χρέος το Ταμείο εκτιμά ότι οι κίνδυνοι έχουν μετριαστεί τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Ως το μεγαλύτερο κίνδυνο το ΔΝΤ τονίζει το υψηλό ποσοστό του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ το οποίο αναμένεται να φτάσει στο τέλος του χρόνου στο 154% του ΑΕΠ. Σημειώνει πάντως ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες του χρέους είναι πολύ χαμηλές, ενώ επισημαίνει και την σταδιακή αποπληρωμή του πρώτου “μνημονιακού” δανείου ύψους 52,3 δισ. ευρώ προς τις χώρες της Ευρωζώνης. 

Σημειώνεται ότι η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων άνω του 2% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα θα ενισχύσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και θα δημιουργήσει αποθέματα ασφαλείας έναντι μελλοντικών κραδασμών. Δεδομένων των σημαντικών επενδυτικών αναγκών, ιδίως για την πράσινη μετάβαση και την ενεργειακή ασφάλεια, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις δημόσιες επενδύσεις, ενώ θα πρέπει να αντισταθεί στις υπερβολικές αυξήσεις των συντάξεων και των μισθών του δημόσιου τομέα. Το να γίνουν οι κοινωνικές δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση πιο αποτελεσματικές και στοχευμένες θα προωθήσει την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.

Τραπεζικός τομέας 

Για τις εμπορικές τράπεζες τονίζεται ότι εν μέσω επιταχυνόμενης πιστωτικής επέκτασης, η παρακολούθηση των κινδύνων που συνδέονται με την πιστωτική έκθεση θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω. Δεδομένης της ανάγκης περαιτέρω ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των τραπεζών, τα αυξημένα τραπεζικά κέρδη θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν κυρίως για τη δημιουργία κεφαλαιακών αποθεμάτων ασφαλείας και τη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού τους.

Αγορά εργασίας 

Σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας σημειώνεται ότι η αύξηση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, ιδίως μεταξύ των γυναικών, και η καλλιέργεια ενός εργατικού δυναμικού με καλύτερα προσόντα είναι ουσιαστικής σημασίας για την ενίσχυση των προοπτικών ανάπτυξης. 

Τονίζεται μάλιστα ότι με την αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας η ανεργία θα μπορούσε να μειωθεί κατά 2% σε μόνιμη βάση. Η μείωση του ρυθμιστικού φόρτου και των φραγμών εισόδου για τις επιχειρήσεις, ιδίως στους τομείς των υπηρεσιών, θα ενισχύσει τον επιχειρηματικό δυναμισμό και τον ανταγωνισμό, αυξάνοντας έτσι την παραγωγικότητα. Η ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων του δικαστικού συστήματος θα διαφυλάξει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αντιμετωπίζοντας το προβληματικό ιδιωτικό χρέος που έχει κληροδοτήσει από την κρίση και θα ενισχύσει περαιτέρω τον δυναμισμό και την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων.

Πράσινη ψηφιακή μετάβαση 

Σε ό,τι αφορά την κατεύθυνση της οικονομίας η συνεχής πρόοδος στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση θα συμβάλει στην επίτευξη ενεργειακής ασφάλειας και θα τονώσει περαιτέρω την αύξηση της παραγωγικότητας. Με βάση τη συνεχιζόμενη αύξηση της ηλιακής και αιολικής χωρητικότητας, η κλιμάκωση των δικτύων δικτύου και των λύσεων αποθήκευσης θα συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια διασφαλίζοντας σταθερό τροφοδοτικό. Πιο ουσιαστικά, η ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης σε επίπεδο ΕΕ θα παραμείνει κρίσιμη. Επιπλέον, με βάση την αξιέπαινη ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και τη νέα εθνική στρατηγική τεχνητής νοημοσύνης, οι αρχές θα πρέπει να δώσουν κίνητρα για μεγαλύτερη υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών από τον ιδιωτικό τομέα για την ενίσχυση των κερδών παραγωγικότητας.