Της Ελευθερίας Κούρταλη
Η κλιμακούμενη εμπορική σύγκρουση συνιστά αρνητικό σοκ ζήτησης για τις εξαγωγές της ζώνης του ευρώ και δυνητικά ένα ακόμη μεγαλύτερο θετικό σοκ προσφοράς από την ανακατεύθυνση του εμπορίου, όπως σημειώνει η Citigroup. Έτσι, αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, ενώ μειώνει επίσης τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό για τα επόμενα τρία χρόνια.
Οι κίνδυνοι για τις νέες τις προβλέψεις είναι σαφώς σημαντικοί, όπως τονίζει, εάν η αστάθεια των γεγονότων και των αγορών οδηγήσει σε ευρύτερη κρίση εμπιστοσύνης. Το νέο οικονομικό σοκ θα προκαλέσει απαντήσεις από τους ευρωπαίους φορείς χάραξης πολιτικής, ωστόσο η ΕΚΤ θα είναι ίσως η μόνη… ελπίδα. Έτσι, η νομισματική πολιτική όχι μόνο θα πρέπει να συνεχίσει τη χαλάρωση στο εγγύς μέλλον, αλλά η ΕΚΤ θα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια σε επεκτατικό έδαφος, φτάνοντας το 1,5%.
Επιστροφή στα πρόθυρα ύφεσης
Ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος αποτελεί για την ευρωπαϊκή οικονομία το τρίτο… once in a lifetime σοκ σε λιγότερο από πέντε χρόνια, όπως σημειώνει η Citi. Η οικονομία είχε αρχίσει να ομαλοποιείται αργά μετά το ενεργειακό σοκ, αλλά τώρα αντιμετωπίζει τις προοπτικές να ξαναπέσει σε ύφεση. Την περασμένη εβδομάδα η αμερικάνικη τράπεζα έδωσε μία πρώτη δοκιμαστική βαθμονόμηση του αντίκτυπου ενός δασμού 20% των ΗΠΑ στις εξαγωγές της ΕΕ. Στη νέα της ανάλυση επισημοποιεί τις νέες της προβλέψεις για την ευρωζώνη και παρουσιάζει πιθανές απαντήσεις πολιτικής.
Η υπόθεση εργασίας της Citi τώρα είναι ότι οι δασμοί θα παραμείνουν σε ισχύ σε επίπεδα γύρω από αυτά που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα. Οι εξαγωγές της ευρωζώνης που υπόκεινται σε δασμούς 20% των ΗΠΑ ανέρχονται σε περίπου 310 δισ. ευρώ (εξαιρουμένων της ενέργειας, των φαρμάκων και των αυτοκινήτων ή το 65% του συνόλου), ενώ τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων (42 δισ. ευρώ) υπόκεινται σε δασμό 25%.
Χρησιμοποιώντας μια εκτίμηση μεσαίου εύρους για την εμπορική ελαστικότητα της ζήτησης εισαγωγών από τις ΗΠΑ, εκτιμά ότι οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ενδέχεται να μειωθούν κατά σχεδόν 50%, υπονοώντας ένα χτύπημα στις συνολικές εξαγωγές της ευρωζώνης (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών) περίπου 4,5%, αφαιρώντας έτσι 0,6% από το ΑΕΠ.
Ωστόσο, όπως τονίζει, ο παγκόσμιος χαρακτήρας των δασμών σημαίνει ότι το παγκόσμιο αρνητικό σοκ στη ζήτηση μπορεί κάλλιστα να ενισχύσει αυτόν τον εκτιμώμενο αντίκτυπο. Άλλοι εμπορικοί εταίροι της ΕΕ θα αντιμετωπίσουν επίσης παρόμοιες ή σε ορισμένες περιπτώσεις μεγαλύτερες αρνητικές κρίσεις ζήτησης και έτσι θα επηρεαστεί η δική τους ζήτηση για ευρωπαϊκά αγαθά/υπηρεσίες. Οι αναλυτές της Citi υποβάθμισαν αυτή την εβδομάδα τις προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κίνας το 2025 κατά 0,5% και σε 4,2%.
Επιπλέον, αναφέρει η Citi, πέρα από τις αρνητικές επιπτώσεις των εξαγωγών, πιθανότατα είναι ακόμη μπροστά μας μια περίοδος παρατεταμένης αβεβαιότητας, καθώς οι εταιρείες προσπαθούν να καταλάβουν πού θα διευθετηθεί τελικά το περιβάλλον λειτουργίας τους. Αυτή η αβεβαιότητα παράλληλα με τις αυστηρότερες νομισματικές συνθήκες (αύξηση του κόστους κεφαλαίου, διεύρυνση των πιστωτικών spreads και ισχυρότερο ευρώ) υποδηλώνει αναβολή των επενδύσεων, η οποία θα επιβαρύνει περαιτέρω το ΑΕΠ.
Επομένως, η αμερικάνικη τράπεζα ανεβάζει την εκτίμησή της για το αρνητικό χτύπημα του ΑΕΠ της Ευρωζώνης σε περίπου 1%. Ο αρνητικός αντίκτυπος πιθανότατα θα εμφανιστεί στα δεδομένα σχετικά γρήγορα, από το ΑΕΠ του β’ τριμήνου, και θα διαρκέσει για περίπου πέντε έως έξι τρίμηνα. Έτσι, αναθεωρεί τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη για το 2025 χαμηλότερα από 1% σε 0,8% και για το 2026 από 1,3% σε 0,6%. Σε αυτό το νέο σενάριο, η διαδοχική ανάπτυξη κυμαίνεται γύρω στο 0% για τρία τρίμηνα.
Η Citi παραμένει παράλληλα στην άποψη ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα φέρουν αποπληθωρισμό στην Ευρώπη. Εκτός από τη μειωμένη ζήτηση για ευρωπαϊκές εξαγωγές, η αναμενόμενη υπερπροσφορά δασμολογημένων ασιατικών προϊόντων είναι πιθανό να βρει τον δρόμο της στις ευρωπαϊκές αγορές, εντείνοντας τις αποπληθωριστικές πιέσεις στα αγαθά.
Τα αντίποινα της ΕΕ είναι απίθανο να αντισταθμίσουν αυτό το αποτέλεσμα, τονίζει η Citi. Τα εισαγόμενα καταναλωτικά αγαθά αντιπροσωπεύουν το 35% της ιδιωτικής κατανάλωσης αγαθών, αλλά μόνο το 10% της συνολικής ιδιωτικής κατανάλωσης. Τα καταναλωτικά αγαθά που εισάγονται από τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,5% της συνολικής κατανάλωσης έναντι 1,5% για τα προϊόντα από την Κίνα. Η Κίνα αντιπροσωπεύει το 20% των συνολικών εισαγωγών της ευρωζώνης (συμπεριλαμβανομένων των ενδιάμεσων και κεφαλαιουχικών αγαθών, αλλά όχι της ενέργειας), οι ΗΠΑ μόλις το 10%. Η πιθανότητα εισαγόμενου κινεζικού αποπληθωρισμού είναι μεγαλύτερη από αυτή του εισαγόμενου πληθωρισμού από τα αντίποινα έναντι των ΗΠΑ.
Επιπλέον, η πρόσφατη πτώση των τιμών της ενέργειας (Brent σχεδόν -15% την περασμένη εβδομάδα, αφαιρώντας ουσιαστικά 0,2%. από τον ΕνΔΤΚ) και η ανατίμηση του ευρώ (4% από τις αρχές Μαρτίου, αφαιρώντας άλλο ένα 0,2% από τον ΕνΔΤΚ σε διάστημα δύο ετών) συμβάλλουν περαιτέρω στη μείωση των προοπτικών για τον πληθωρισμό, όπως επισημαίνει η Citi. Ως εκ τούτου, αναθεωρεί χαμηλότερα τις προβλέψεις της για τον ΕνΔΤΚ για το 2025, το 2026 και το 2027 στο 2,1% (-0,1% έναντι των προβλέψεών της τον Μάρτιο), στο 1,6% το 2026 (μείωση κατά 0,2%) και 1,8% το 2027 (-0,1%).
Τι θα κάνουν ΕΕ και ΕΚΤ
Ένα νέο οικονομικό σοκ θα προκαλέσει απαντήσεις από τους Ευρωπαίους φορείς χάραξης πολιτικής, τονίζει η Citi. Ωστόσο, ο δημοσιονομικός χώρος στους εθνικούς προϋπολογισμούς είναι πιο περιορισμένος από ό,τι κατά τη διάρκεια της Covid και του ενεργειακού σοκ. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα/ΑΕΠ εξακολουθούν να είναι πάνω από 3% στην Ιταλία και την Ισπανία και κοντά στο 6% στη Γαλλία. Οι δείκτες χρέους/ΑΕΠ εξακολουθούν να είναι πάνω από τα επίπεδα του 2019, ενώ το μέσο κόστος έκδοσης νέου 10ετούς χρέους στην ευρωζώνη είναι 300 μονάδες βάσης υψηλότερο από ό,τι τον Μάρτιο του 2020 (πανδημία) ή τον Φεβρουάριο του 2022 (πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας). Αυτό, κατά τη Citi, εξηγεί την απροθυμία που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες για μεγάλες δημοσιονομικές ανακοινώσεις.
Δημοσιονομικός χώρος μόλις δημιουργήθηκε στη Γερμανία, αλλά ακόμη και εκεί μπορεί να μην είναι άμεσα διαθέσιμος, όχι πριν επιτευχθεί μια νέα συμφωνία συνασπισμού, ορκιστεί μια νέα κυβέρνηση και ένας νέος νόμος για τον προϋπολογισμό ψηφιστεί από το κοινοβούλιο. Οι προοπτικές σημαντικής δημοσιονομικής επέκτασης στη Γερμανία, που συνδέονται μεταξύ άλλων με τις αμυντικές επενδύσεις, εξακολουθούν να υφίστανται, αλλά η Citi εξακολουθεί να αναμένει ότι ο πλήρης αντίκτυπος τους θα αργήσει να φανεί και δεν θα είναι εμπροσθοβαρής.
Άλλα αντιμέτρα πολιτικής μπορεί να περιλαμβάνουν θετικά μέτρα από την πλευρά της προσφοράς, όπως η απορρύθμιση. Ωστόσο, η Citi πιστεύει ότι σε ένα πλαίσιο ασθενέστερης εμπιστοσύνης, αυτά ενδέχεται να μην αντισταθμίσουν πλήρως τους βραχυπρόθεσμους αντίθετους ανέμους.
Αυτό, όπως καταλήγει, αφήνει τη νομισματική πολιτική ως τη μόνη… ελπίδα. Διατηρεί συνεπώς τις προσδοκίες της ότι η νομισματική πολιτική όχι μόνο θα πρέπει να συνεχίσει να χαλαρώνει στο εγγύς μέλλον, αλλά ότι θα πρέπει πιθανότατα να φτάσει σε επεκτατικό έδαφος, με το επιτόκιο καταθέσεων να υποχωρεί στο 1,5% Αλλά καθώς αυτό είναι περισσότερο αντιδραστικό παρά προληπτικό, μπορεί να μετριάσει το σοκ στην ανάπτυξη, όχι να το αντισταθμίσει.
Πηγή: capital.gr
