Κατ’ αρχάς να συστηθούμε. Μια νέα στήλη με τίτλο «Πολιτικές του στυλ» εμφανίζεται στις σελίδες των «ΝΕΩΝ Σαββατοκύριακο» για να προσεγγίσει το φαινόμενο της μόδας μέσα από μια πρισματική θέαση. Γιατί δεν αρκεί να μιλάμε για μόδα μόνο ως το εύπεπτο συστατικό (όχι ότι δεν είναι) της καθημερινότητας. Αλλά επειδή η μόδα αφορά το ανθρώπινο σώμα, τα μέσα προστασίας του, τα χαρακτηριστικά (κάποια) της ταυτότητάς του, την τοποθέτησή του στο κοινωνικό περιβάλλον, την εξάρτησή του από το κλίμα, την οικονομία. Αλλά γιατί και το σύγχρονο πλαίσιο που καταγράφεται μέσα από ρυθμούς παραγωγής, τους τρόπους ντυσίματος, το οπτικό λεξιλόγιο της εμφάνισης όλων των κοινωνικών ομάδων, αποτελεί ένα σφιχτοδεμένο πλέγμα, σαν ένα καλής ποιότητας ύφασμα που η ούγια του δηλώνει τη συνοχή της σύνθεσής του.
Η ελευθερία δεν είναι παρά μια ευκαιρία για να είσαι καλύτερος, δήλωνε ο Ζαν-Πολ Σαρτρ. Και επειδή η μόδα, η φιλοσοφία και η τέχνη είναι δρόμοι που εντείνουν και μεγεθύνουν την ελευθερία της ύπαρξής μας, ασχολούμαστε τόσο με τη μορφή του ρούχου όσο και με τις σκέψεις που επηρεάζουν τον κόσμο να το επιλέξει και να το φορέσει για έναν σκοπό. Να νιώσει ελεύθερος.
Αυτή η ελευθερία ξεκίνησε να συμβαίνει μεταπολεμικά, γύρω στα 1950 και 1960, όταν οι πρώτοι μεγάλοι οίκοι άρχισαν να σχεδιάζουν σειρές έτοιμων ενδυμάτων. Αρχισε τότε να δημιουργείται ομοιομορφία στην εμφάνιση και τα ρούχα να μη δείχνουν την ένταξη σε μια συγκεκριμένη κοινωνική τάξη, αλλά η μόδα να αντιπροσωπεύει την ελευθερία του καθενός. Μέχρι που τη δεκαετία του ’90 με την ανάδειξη των μεγάλων οικονομικών ομίλων στον χώρο του ενδύματος, η μόδα, που κάποτε ήταν μια ευρωπαϊκή ή δυτική γλώσσα, έγινε παγκόσμιο φαινόμενο και παράγοντας της οικονομίας.
Α ναι, η οικονομία… Μάλλον με τους δασμούς του αμερικανού προέδρου όλα όσα θεωρήθηκαν κατακτήσεις του εκδημοκρατισμένου στυλ, η φτηνή μόδα των μεγάλων αλυσίδων Zara, Mango, H&M που εμφανίστηκαν στα τέλη των 90s ως αντιγραφές του πρετ α πορτε των ντιζάινερς και των οίκων πολυτελείας, τελειώνουν. Αλυσίδες που λόγω της παγκοσμιοποίησης ανέθεταν σε φτηνά εργατικά χέρια την παραγωγή των ρούχων τους ανέβασαν τη μαζική παραγωγή τους, έριξαν την ποιότητα των υλικών για να δώσουν προσιτή τιμή και κυριάρχησαν σε όλες τις χώρες Δύσης και Ανατολής, προωθώντας το ομογενοποιημένο στυλ.
Στυλ αταξικό – καθρέφτης της εποχής. Η γρήγορη μόδα έγινε το όχημα του εκδημοκρατισμού, της απάλειψης ταξικών διακρίσεων, αφού αριστοκρατία, αστοί και μεσαία στρώματα ντύνονταν με τα ίδια ρούχα που αντανακλούσαν το πνεύμα των καιρών και όχι το εύρος των οικονομικών τους δυνατοτήτων.
Ωστόσο οι δασμοί προκαλούν αναταράξεις στην ισορροπία της ύλης από την οποία φτιάχνεται μεγάλο μέρος της μόδας. Τα αθλητικά παπούτσια – κυρίαρχοι της μόδας των δρόμων – κατασκευάζονται στην Ασία (αυτή τη στιγμή με δασμούς στην Κίνα 125%). Δερμάτινες τσάντες και ρολόγια πολυτελείας με τη μακραίωνη ευρωπαϊκή μαστορική παράδοση στις λεπτομέρειες των τεχνικών κατασκευής τους ίσως να επιβαρύνονται με επιπλέον φόρο εισαγωγής στην αμερικανική αγορά. Να σημειώσουμε ότι πολλά πράγματα που φέρουν την ένδειξη «made in Italy» στην πραγματικότητα κατασκευάζονται στην Κίνα. Και ανεξάρτητα από το πού φτιάχνονται, τα ποιοτικά ρούχα κοστίζουν χρήματα επειδή είναι προϊόντα εντατικής και απαιτητικής εργασίας. Ετσι, όταν υψώνεις εμπόδια στο εμπόριο, οι παραγωγές γίνονται δύσκολες και καταλήγεις σε υψηλότερες τιμές, λιγότερη ποικιλία και χαμηλότερη ποιότητα.
Μορφές ζωής
«Το να φοράμε ένα φόρεμα είναι σαν να μπαίνουμε σε ένα όχημα που οδηγεί την ταυτότητά μας εκεί που δεν θα πηγαίναμε ποτέ μόνο με την ανατομία μας» δηλώνει ο ιταλός σχεδιαστής Αλεσάντρο Μικέλε στο βιβλίο που συνυπογράφει με τον ιταλό φιλόσοφο Εμανουέλε Κότσια με τίτλο «Life of Forms – Philosophy of Re-enchantment» στην αγγλική του μετάφραση από τις εκδόσεις Harper Collins.
Το κείμενό τους θα δώσει το θεωρητικό υπόβαθρο για να ξεκινήσει αυτή η σύγχρονη συζήτηση για τον χαρακτήρα και τον ρόλο των ρούχων, κατά την οποία Κότσια και Μικέλε υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να βλέπουμε τα ρούχα ως εργαλεία επαναμάγευσης, αναζητώντας στα ρούχα το μυστήριο και τη συνύπαρξη πολλαπλών νοημάτων.
Οπως αναφέρει ο Κότσια, καθηγητής στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι, στην εισαγωγή του βιβλίου, «Ολες οι μορφές ζουν. Ολες οι ζωές μιλούν, αν είναι ορατές. Η μόδα είναι η πιο ριζοσπαστική έκφραση αυτής της οικειότητας μεταξύ μορφής και ζωής».
Σύμφωνα με τον Αλεσάντρο Μικέλε (καλλιτεχνικό διευθυντή σήμερα του Maison Valentino), το να τυλίγουμε τον εαυτό μας με ένα ένδυμα υπερβαίνει την απλή κάλυψη του σώματος. Το ένδυμα προσφέρει έναν βαθύ τρόπο έκφρασης της ταυτότητάς μας, συνυφασμένο με τα ίδια τα υφάσματα και τα χρώματα των ρούχων που φοράμε. Αυτό ανυψώνει τη μόδα σε μια μορφή τέχνης της μεταμόρφωσης.
Πηγή: tanea.gr
