Με δασμούς 145% των ΗΠΑ στην Κίνα και αντίποινα 125% από το Πεκίνο, η μεγαλύτερη διμερής εμπορική σχέση στον κόσμο έχει ουσιαστικά παγώσει. Ωστόσο, δεν έχουμε καν αρχίσει να βλέπουμε τις συνέπειες και τις αρνητικές επιπτώσεις. Η ιστορία όμως μπορεί να δώσε μια καλή γεύση τι μπορεί να συμβεί.
Έχοντας μελετήσει ο Αμερικανός ιστορικός Σκοτ Ρέινολτς Νέλσον, το διεθνές εμπόριο, τα παγκόσμια εμπορεύματα και τους οικονομικούς πανικούς του παρελθόντος, υποστηρίζει ότι η οικονομική ιστορία των ΗΠΑ έχει πολλά να πει τα δεινά που μπορούν να προκαλέσουν οι εμπορικοί πόλεμοι.
«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι οι δασμολογικές πολιτικές του Τραμπ θα είναι καταστροφικές» λέει σε ανάλυσή του στο Foreign Policy ο Νέλσον θυμίζοντας ότι οι ΗΠΑ, από τις αρχές του 19ου αιώνα, έχουν υποστεί έξι υφέσεις. «Όλες εκτός από μια προκλήθηκαν άμεσα ή επιδεινώθηκαν σημαντικά από τους δασμούς και τα εμπορικά εμπάργκο» λέει.
Ποια είναι λοιπόν τα διδάγματα των δύο τελευταίων αιώνων, για τον Νέλσον, που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια;
Στο σημερινό μας περιβάλλον, οι δασμοί του Τραμπ θα αναγκάσουν πολλές, πολλές εταιρείες να αποχωρήσουν από τις διευθετημένες συναλλαγές —όπως ακριβώς οι αγρότες, τα καταστήματα της χώρας, οι έμποροι και οι δουλοπάροικοι του 19ου αιώνα. Τι συνέβη στις αρχές του 19ου αιώνα.
Η πρώτη ύφεση της Αμερικής, λέει ο ιστορικός, ξέσπασε το 1816, όταν η Βρετανία, αφού κέρδισε στους ναπολεόντιους πολέμους, γέμισε την αγορά με τεράστιες ποσότητες μάλλινων υφασμάτων που αρχικά είχαν προβλεφθεί για να ντύσουν Ευρωπαίους στρατιώτες και ναυτικούς.
Ήταν η πρώτη πώληση πλεονάσματος Στρατού-Ναυτικού της Βρετανίας. Αμερικανοί έμποροι και κατασκευαστές μαλλιού διστάζουν με την ξαφνική άφιξη φθηνού μάλλινου υφάσματος και προέτρεψαν το Κογκρέσο να εγκρίνει, τον Μάρτιο του 1817, τους Νόμους Ναυσιπλοΐας, οι οποίοι εμπόδιζαν τα βρετανικά πλοία και τα φθηνά αγαθά τους. Η Βρετανία αντέδρασε τον Μάιο με εντολές στο Συμβούλιο που εμπόδισαν ουσιαστικά τα πλοία των ΗΠΑ να παραδίδουν σιτηρά στις αποικίες της Βρετανίας στην Καραϊβική.
Αυτό είχε σαν συνέπεια, οι αγρότες των ΗΠΑ να χάσουν τις αγορές της Καραϊβικής στις οποίες κυριαρχούσαν για περισσότερο από έναν αιώνα. «Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1818, οι τιμές του σιταριού στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 50% και οι αγρότες δεν μπορούσαν πλέον να πληρώσουν τις υποθήκες στη γη τους που οφείλονταν στο Γραφείο Γης των ΗΠΑ. Τα χρέη των αγροτών προς τα επαρχιακά καταστήματα παρέμειναν απλήρωτα, όπως και τα χρέη των επαρχιακών καταστημάτων προς τους εμπόρους επίπλων στις πόλεις των ΗΠΑ» αναφέρει ο ιστορικός.
Στο σήμερα
Κάτι παρόμοιο ισχύει και σήμερα, υπονοεί ο Νέλσον. Για παράδειγμα, ο προμηθευτής αεροσκαφών Howmet, με έδρα το Πίτσμπουργκ, λόγω ανωτέρας βίας, απείλησε να σταματήσει τις αποστολές εμπορεύματος λόγω επιπτώσεων των δασμών. Πολλές άλλες εταιρείες σε διάφορους τομείς -ιδιαίτερα εκείνες που συναλλάσσονται με την Κίνα- είναι πιθανό να εγκαταλείψουν τις συμβάσεις τώρα που έχουν τεθεί σε ισχύ οι δασμοί.
Πολλές από τις συναλλαγές από τις οποίες υποχωρούν χρηματοδοτούνται από πίστωση, η οποία με τη σειρά της κατέχεται κυρίως από τράπεζες, αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές.
Μέρος αυτής της πίστωσης τιτλοποιείται και πωλείται σε αμέτρητους άλλους επενδυτές, τονίζει ο ιστορικός. «Ενώ οι χρηματιστηριακές αγορές είναι εξαιρετικά ευέλικτες στην απορρόφηση ζημιών, οι πολύ μεγαλύτερες και πολύ πιο σύνθετες πιστωτικές αγορές δεν είναι, όπως θα θυμάται όποιος θυμάται την κρίση του 2008. Το 2008, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αγόρασε απομειωμένα ομόλογα για να επανεισφέρει ρευστότητα σε μια παγωμένη αγορά».
Ο Νέλσον εκτιμά ότι η Fed μπορεί να διαχειριστεί το χάος που έχουμε δει μέχρι τώρα, ωστόσο δεν έχουμε ακόμη αντιμετωπίσει τις πλήρεις επιπτώσεις της Κίνας-ΗΠΑ και παραμένει επίσης ασαφές τι ακολουθεί την αναστολή 90 ημερών στον υπόλοιπο κόσμο.
Έτσι, ο Νέλσον προειδοποιεί πως εάν το Κογκρέσο δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τη συνταγματική του δικαιοδοσία για τους δασμούς -και εάν η εξουσία στο εμπόριο των ΗΠΑ συγκεντρώνεται τώρα στα χέρια ενός ατόμου, όπως συνέβη με τον πρόεδρο Άντριου Τζάκσον τη δεκαετία του 1830 που έβγαζε διατάγματα σαν τον Τραμπ- τότε καμία κεντρική τράπεζα δεν θα είναι σε θέση να σταματήσει την κατάρρευση της ρευστότητας που θα επέλθει με τη διεθνή ύφεση που ανησυχεί ότι είναι στον ορίζοντα.
Πηγή: in.gr
