Η απειλή στρατιωτικής επέμβασης των ΗΠΑ βοήθησε να επανέλθει το Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς τώρα προετοιμάζεται ο δεύτερος γύρος των συνομιλιών εκπροσώπων της Τεχεράνης και της Ουάσιγκτον, που θα πραγματοποιηθεί, κατά πάσα πιθανότητα, στην Ιταλία το επόμενο Σάββατο. Πηγή από την ιρανική αντιπροσωπεία ανέφερε στο Reuters ότι οι Ιρανοί προτιμούν να διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος στη Γενεύη – οπότε η τελική τοποθεσία θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Οι συνομιλίες του πρώτου γύρου που πραγματοποιήθηκαν στο Ομάν το προηγούμενο Σάββατο ήταν, σύμφωνα με δηλώσεις συμμετεχόντων και από τις δύο πλευρές, «θετικές και εποικοδομητικές».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει απειλήσει με στρατιωτική δράση εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία για τη διακοπή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, είπε σε δημοσιογράφους στο Air Force One την Κυριακή ότι «οι συζητήσεις με το Ιράν πάνε αρκετά καλά, νομίζω» και ότι περιμένει μια γρήγορη συμφωνία. Οπως έγινε γνωστό χθες, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αράκτσι θα επισκεφθεί τις επόμενες ημέρες τη Μόσχα για να συζητήσει την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους Αμερικανούς. Ο Αράκτσι και ο απεσταλμένος του προέδρου Τραμπ στη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ βρέθηκαν στο Ομάν το περασμένο Σάββατο και οι συζητήσεις έγιναν με μια περίεργη διαδικασία: ο καθένας βρισκόταν σε διαφορετικό δωμάτιο στο παλάτι στο Μουσκάτ και τις προτάσεις μετέφερε από τον έναν στον άλλον ο εκπρόσωπος του Ομάν Μπαντρ αλ-Μπουσαϊντί. Σύμφωνα με υψηλόβαθμο ιρανό αξιωματούχο, η συνάντηση «αποσκοπούσε μόνο στον καθορισμό των όρων πιθανών μελλοντικών διαπραγματεύσεων» για την επίλυση της, επί δεκαετίες, πυρηνικής αντιπαράθεσης του Ιράν με τη Δύση.
Οι αμφιβολίες
Η Τεχεράνη προσέγγισε τις συνομιλίες επιφυλακτικά, αμφιβάλλοντας για την πιθανότητα συμφωνίας και καχύποπτη για τον Τραμπ, ο οποίος απείλησε να βομβαρδίσει το Ιράν εάν δεν υπάρξει συμφωνία. Η Ουάσιγκτον στοχεύει να σταματήσει το έργο εμπλουτισμού ουρανίου της Τεχεράνης – που θεωρείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις ως δρόμος προς τα πυρηνικά όπλα. Το Ιράν λέει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι αποκλειστικά για μη στρατιωτική παραγωγή ενέργειας. Η Μόσχα, μέρος της διεθνούς πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με το Ιράν, έχει υποστηρίξει το δικαίωμα της Τεχεράνης να έχει μη στρατιωτικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο ρόλος του Χαμενεΐ
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο σε ζωτικής σημασίας κρατικά ζητήματα, δεν εμπιστεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ιδιαίτερα τον Τραμπ. Ομως ο Χαμενεΐ αναγκάστηκε να συνεργαστεί με την Ουάσιγκτον σε αναζήτηση μιας πυρηνικής συμφωνίας λόγω των φόβων ότι η δημόσια οργή στο εσωτερικό για τις οικονομικές δυσκολίες θα μπορούσε να ξεσπάσει σε μαζικές διαδηλώσεις και να θέσει σε κίνδυνο την ύπαρξη του κληρικού κατεστημένου, αναφέρουν τέσσερις ιρανοί αξιωματούχοι στο Reuters. Οι ανησυχίες της Τεχεράνης επιδεινώθηκαν από την ταχεία αναβίωση της εκστρατείας του Τραμπ για τη «μέγιστη πίεση», όταν επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Κατά την πρώτη του θητεία, ο Τραμπ εγκατέλειψε το πυρηνικό σύμφωνο της Τεχεράνης το 2015 με έξι μεγάλες χώρες το 2018 και επέβαλε εκ νέου εξοντωτικές κυρώσεις στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Από το 2019 το Ιράν έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια της συμφωνίας τού 2015 για τον εμπλουτισμό ουρανίου, παράγοντας αποθέματα σε υψηλό επίπεδο σχάσιμης καθαρότητας, πολύ πάνω από αυτό που οι δυτικές δυνάμεις λένε ότι δικαιολογείται για ένα μη στρατιωτικό ενεργειακό πρόγραμμα και κοντά σε αυτό που απαιτείται για τις πυρηνικές κεφαλές.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) έχει σημάνει συναγερμό σχετικά με το αυξανόμενο απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου 60% του Ιράν και δεν ανέφερε καμία πραγματική πρόοδο στην επίλυση μακροχρόνιων ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανεξήγητης παρουσίας ιχνών ουρανίου σε αδήλωτες τοποθεσίες. Ο επικεφαλής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσι, θα επισκεφθεί την Τεχεράνη αύριο, ανέφεραν ιρανικά μέσα ενημέρωσης, σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι διαφορές μεταξύ της Τεχεράνης και του Οργανισμού για ανεπίλυτα ζητήματα.
Πηγή: tanea.gr
