Μεγάλη αύξηση οφειλών στα Ταμεία

Του Κώστα Κατίκου

Τεχνητή διόγκωση των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία κατά 40% από τις προσαυξήσεις αποκαλύπτουν τα στοιχεία που δημοσιεύει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στην τελευταία έκθεσή του για την πορεία της οικονομίας.

Η απόδειξη για τη “φούσκα” των χρεών που κρύβουν οι προσαυξήσεις έρχεται από την αποκάλυψη ότι, σε σχέση με το 2023, τα χρέη στα Ταμεία κατέγραψαν το 2024 αύξηση κατά 1,7 δισ. ευρώ και η μεταβολή αυτή, όπως παρατηρεί το Γραφείο Προϋπολογισμού, οφείλεται κυρίως στην αύξηση των προσαυξήσεων κατά 1,6 δισ. ευρώ, ενώ οι κύριες οφειλές παρουσίασαν αύξηση κατά 174,9 εκατ. ευρώ. Το σύνολο δε των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία είχε διαμορφωθεί τον ∆εκέμβριο του 2024 στα 49,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 19,6 δισ. ευρώ, δηλαδή το 40% των οφειλών, ήταν από τόκους και τα 29,6 δισ. ευρώ ήταν οι αρ-
χικές οφειλές.

Η “φούσκα” των χρεών που κρύβεται πίσω από τις προσαυξήσεις οφείλεται στο γεγονός ότι από το 2013 και μετά άλλαξε ο μηχανισμός επιβολής των πρόσθετων τελών που επιβαρύνουν τις κύριες οφειλές και από το όριο, που ήταν έως το 100% της αρχικής οφειλής, μετά το 2013 οι προσαυξήσεις επιβάλλονται χωρίς όριο, φτάνοντας όχι μόνο να διπλασιάζουν, αλλά και να τριπλασιάζουν ή να τετραπλασιάζουν μια οφειλή.

Με αυτόν τον μηχανισμό τα χρέη αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, ακόμα και αν δεν δημιουργούνται νέες οφειλές, γιατί απλώς τοκίζονται κάθε μήνα οι παλαιότερες. Με τις προσαυξήσεις πολλά χρέη του παρελθόντος έχουν πολλαπλασιαστεί, μέχρι που κατέστησαν ανεπίδεκτα είσπραξης! Το ποσό αυτών των χρεών που δεν θα εισπραχθούν ποτέ εκτιμήθηκε από το ΚΕΑΟ στα 10 δισ. ευρώ για το 2024, αν και στην πραγματικότητα μπορεί να φτάνει και στα 15 δισ. ευρώ.

Έως το 2012 υπήρχε οροφή στον ανατοκισμό των οφειλών στα Ταμεία που σταματούσε στο 100%, δηλαδή μια οφειλή των 5.000 ευρώ έφτανε στα 10.000 ευρώ με τις προσαυξήσεις και πάγωνε σε αυτό το ποσό, ενώ κάθε νέα οφειλή
που δημιουργούνταν και έμενε απλήρωτη είχε οροφή το 100% με τις προσαυξήσεις.

Από 1/1/2013 καταργήθηκε η οροφή του 100% της προσαύξησης και όλα τα ληξιπρόθεσμα χρέη προσαυξάνονται χωρίς όριο με ετήσιο επιτόκιο 8,5%. Το αποτέλεσμα αυτής της αλλαγής, που επιβλήθηκε με τα Μνημόνια και έμεινε ως μόνιμο μέτρο, είναι ότι τα χρέη του 2012 έχουν σχεδόν τριπλασι- αστεί και συνεχίζουν να αυξάνονται.

Για παράδειγμα:

– Μια αρχική οφειλή των 5.000 ευρώ το 2012, που δεν είχε προσαυξήσεις με το παλιό καθεστώς αλλά άρχισε να “φορτώνει” τόκους χωρίς όριο από το 2013 και μετά, σήμερα έχει φτάσει στα 13.300 ευρώ, δηλαδή έχει αυξηθεί κατά 170%!

– Αρχικό χρέος 3.000 ευρώ το 2012 σήμερα ανέρχεται με τις προσαυξήσεις στα 7.985 ευρώ (+166%). Αν η οφειλή μείνει αρρύθμιστη, τότε μέσα σε 4 χρόνια θα διαμορφωθεί στα 11.066 ευρώ και έως το 2030 θα έχει αυξηθεί κατά 335% και θα έχει φτάσει στα 13.027 ευρώ.

– Αρχικό χρέος 10.000 ευρώ το 2012, σήμερα έχει φτάσει στα 26.617 ευρώ (+166%). Αν μείνει αρρύθμιστο έως το 2028, θα φτάσει στα 36.887 ευρώ, ενώ έως το 2030 θα έχει εκτοξευθεί στα 43.425 ευρώ.

– Ληξιπρόθεσμη οφειλή των 8.000 ευρώ το 2012, που άρχισε να αυξάνεται ετησίως με τόκο 8,5% από το 2013 και μετά, σήμερα έχει φτάσει στα 21.293 ευρώ, δηλαδή έχει αυξηθεί κατά 166%.

Συνδρομή από ιδιώτες

Την ίδια στιγμή, η διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ΚΕΑΟ θα ανατίθεται και σε ιδιώτες, με στόχο να αυξηθεί η εισπραξιμότητα του ΕΦΚΑ.

Με διάταξη του υπουργείου Εργασίας παρέχεται η δυνατότητα στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) να προβαίνει σε ανάθεση εκτέλεσης υπηρεσιών σε νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού δικαίου σχετικά με τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών, το μητρώο οφειλετών, τον σχεδιασμό και την εκτέλεση δράσεων για την επίτευξη των σκοπών του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ).

Με το νέο πλαίσιο, οι ιδιώτες σύμβουλοι αύξησης των εσόδων από την εισφοροδιαφυγή θα μπορούν να εισηγούνται μέτρα για τη βελτίωση των εισπράξεων, όπως οι εξατομικευμένες ρυθμίσεις χρεών σε περισσότερες από 24 δόσεις, που προβλέπει η νομοθεσία. Οι διευκολύνσεις θα παρέχονται με κριτήριο να μένουν στις ρυθμίσεις οι οφειλέτες και να τις εξυπηρετούν σε περισσότερες δόσεις αντί να τις εγκαταλείπουν.

Στα υποστηρικτικά μέτρα που θα παρέχουν προς το ΚΕΑΟ οι ιδιωτικές εταιρείες
διαχείρισης απαιτήσεων από ληξιπρόθεσμες οφειλές είναι η δημιουργία ειδικού call center, που θα ενημερώνει τους οφειλέτες για την έγκαιρη πληρωμή των δόσεων και των οφειλών, προκειμένου να αποφύγουν τις κατασχέσεις.

Η αισιόδοξη εκτίμηση είναι ότι με τη σύμπραξη των ιδιωτών μπορεί να διπλασιαστεί η εισπραξιμότητα των ληξιπρόθεσμων χρεών, από 2 δισ. ευρώ ετησίως που είναι τώρα στα 4 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου.

Η είσπραξη των χρεών θα συνεχίσει να πραγματοποιείται αποκλειστικά και μόνο από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, χωρίς την εμπλοκή των ιδιωτών. Στο κείμενο της διάταξης προβλέπεται ρητά ότι στις υπηρεσίες που θα παρέχουν οι ιδιώτες δεν συμπεριλαμβάνεται η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ούτε η λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης.