Του Κώστα Κατίκου
Νέες μορφές συλλογικών συμβάσεων εργασίας, όπως οι ενδοομιλικές, θα περιλαμβάνει η ατζέντα του διαλόγου για το νέο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων που ξεκινά μέσα στις επόμενες μέρες με την αποστολή προσκλήσεων από το υπουργείο Εργασίας προς τους κοινωνικούς εταίρους. Ο τριμερής διάλογος κυβέρνησης-εργαζομένων-εργοδοτών έχει στόχο να ενδυναμώσει το πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων ώστε να αυξηθούν οι συλλογικές συμβάσεις και να εκπροσωπούνται περισσότεροι εργαζόμενοι. Το υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευτεί από την ευρωπαϊκή οδηγία για το νέο σύστημα διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού από το 2028 και μετά, να αυξήσει στο 80% το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογική σύμβαση. Το ποσοστό κάλυψης σήμερα είναι στο 30% και το νέο πλαίσιο θα διαμορφωθεί με τις προτάσεις που θα καταθέσουν οι κοινωνικοί εταίροι στο διάλογο που ξεκινά μέσα στις επόμενες μέρες.
Ο στόχος για αύξηση των συμβάσεων στο 80%, περιλαμβάνει όλα τα είδη συλλογικώμν συμβάσεων που προβλέπει η νομοθεσία, αλλά και νέες μορφές συμβάσεων όπως οι ενδοομιλικές. Η νομοθεσία προβλέπει την υπογραφή τριών ειδών συλλογικών συμβάσεων, που είναι: α) οι επιχειρησιακές, β)οι κλαδικές, γ) οι ομοιοεπαγγελματικές. Οι ενδοομιλικές συμβάσεις είναι εκτός νομοθετικού πλαισίου και αφήνουν ακάλυπτο ένα σημαντικό ποσοστό εργαζομένων που μπορεί να ανήκουν σε έναν όμιλο εταιριών με διαφορετικές δραστηριότητες και διαφορετικά χαρακτηριστικά απασχόλησης. Για παράδειγμα, ένας τραπεζικός όμιλος που απαρτίζεται από θυγατρικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των ασφαλειών, και των επενδυτικών υπηρεσιών μπορεί να συνυπογράψει την κλαδική σύμβαση των τραπεζοϋπαλλήλων, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι εργαζόμενοι των υπολοίπων εταιριών του ομίλου. Με το νέο πλαίσιο, αυτό που συζητείται από την πλευρά του υπουργείου είναι να επιτρέπεται και η υπογραφή ξεχωριστών συμβάσεων για εργαζόμενους εταιριών που ανήκουν στον ίδιο όμιλο, και που σήμερα μένουν ακάλυπτοι και διέπονται κατά κανόνα από τους όρους των ατομικών τους συμβάσεων.
Δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή οδηγία ζητάει να πιαστεί ο στόχος της αύξησης των συμβάσεων στο 80% με περισσότερες συμβάσεις από όλα τα είδη, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι στις υφιστάμενες κατηγορίες συμβάσεων θα προστεθούν νέες ώστε να καλύπτονται περισσότεροι εργαζόμενοι.
Η ατζέντα του διαλόγου θα περιλαμβάνει και αλλαγές στην επέκταση των κλαδικών συμβάσεων σε όλους τους εργαζόμενους εντός κλάδου και όχι μόνον σε όσους δουλεύουν στις επιχειρήσεις που υπογράφουν μια κλαδική σύμβαση. Σήμερα για να επεκταθεί μια σύμβαση απαιτείται να έχει υπογραφτεί από το 50%+1 των εργοδοτών ενός κλάδου. Το ποσοστό αποτελεί εμπόδιο στην επέκταση πολλών κλαδικών συμβάσεων καθώς πολλές επιχειρήσεις αποφεύγουν να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις. Για να διευκολυνθεί η σύναψη και επέκταση περισσότερων συμβάσεων εξετάζεται το 50% να μειωθεί στο 40%.
Επέκταση συμβάσεων
Η πρώτη και πολυπληθέστερη σύμβαση που είναι σε αναμονή για να κηρυχθεί υποχρεωτική είναι η κλαδική σύμβαση των εργαζομένων στον τουρισμό που αφορά περίπου 150.000 άτομα. Υπογράφτηκε προ διμήνου με αυξήσεις μισθών κατά 5% από 1/1/2025, κατά 3% από 1/1/2026 και δημιουργία επαγγελματικού ταμείου με χρηματοδότηση των εργοδοτών σε ποσοστό 2% επί των αποδοχών των εργαζομένων. Η σύμβαση βρίσκεται στο υπουργείο Εργασίας και αναμένεται να κηρυχθεί υποχρεωτική για τους εργαζόμενους σε όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις σύντομα.
Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις όπου πληρείται το50%+1, αλλά η σύμβαση μπλοκάρει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και όταν φτάσει να κηρυχθεί υποχρεωτική η διάρκειά της έχει λήξει.
Παράδειγμα κλαδικής σύμβασης που ήταν εν αναμονή για να επεκταθεί αλλά έμεινε στο ράφι είναι η κλαδική σύμβαση των εργαζομένων στα ταξιδιωτικά γραφεία που έληξε το 2024, χωρίς να κηρυχθεί υποχρεωτική παρότι πληρούσε τις προϋποθέσεις. Πρόσφατα υπογράφτηκε νέα σύμβαση στον ίδιο κλάδο που απασχολεί 20.000 εργαζόμενους, και βρίσκεται στο υπουργείο Εργασίας χωρίς ακόμη να έχει κηρυχθεί υποχρεωτική. Σε λίστα αναμονής για επέκταση είναι και η κλαδική σύμβαση στη βιομηχανία καλλυντικών που αφορά περίπου 10.000 άτομα.
Πηγή: capital.gr
